AKILLI ŞEHİRLER

Şu aralar dünyanın büyük organizasyonlarının ısrarla dile getirdiği ve bazı pilot bölgelerde uygulamaya sokmaya çalıştığı veya kısmen soktuğu "Akıllı Şehirler" projesi dünya gündemine oturdu. Mesela en meşhurlardan Dünya Ekonomik Forumu toplantılarında dünya çapında ülkelerde pilot şehirler olarak seçilen ve uygulamaya geçilmesine karar verilen bir çok akıllı şehir mevcut.

Dünya Ekonomik Forumu'na göre akıllı şehirler programı, kentsel yaşam kalitesini iyileştirmek, sürdürülebilirliği artırmak ve verimliliği artırmak için bilgi ve iletişim teknolojilerinden yararlanmayı amaçlayan bir girişimdir. Yaşam kalitesini arttırmak açısından, trafik akışını optimize etmek, hava kalitesini iyileştirmek, atık yönetimini verimli hale getirmek ve güvenlik hizmetlerini geliştirmek gibi çeşitli şekillerde kentsel yaşam kalitesini iyileştirmek için kullanılacakmış. Sürdürülebilirliği arttırmak açısından, enerji verimliliğini artırmak, kaynakları daha verimli kullanmak ve sera gazı emisyonlarını azaltmak gibi çeşitli şekillerde sürdürülebilirliği artıracakmış. Verimliliği arttırmak açısından, kamu hizmetleri ve altyapının verimliliğini artırarak maliyetleri düşürerek ve kaynakları daha verimli kullanacakmış..

Tüm bunları yapmak için ise şu yöntemler kullanılacakmış;

Sensörler: Sensörler, çevredeki dünyayı ölçmek ve veri toplamak için kullanılacak. Akıllı şehirler programında, trafik akışını izlemek, hava kalitesini izlemek, atık miktarını izlemek ve güvenliği artırmak için sensörler kullanılacakmış.

Veri analitiği: Veri analitiği, büyük miktarda veriden anlamlı bilgiler çıkarmak için kullanılır. Akıllı şehirler programında, sensörlerden toplanan verileri analiz ederek, şehirlerin ihtiyaçlarına daha iyi hizmet veren kararlar verilecekmiş.

Yapay zeka: Yapay zeka, makinelerin insan benzeri akıl yürütme ve öğrenme yeteneklerini taklit etmesini sağlar. Akıllı şehirler programında, yapay zeka, trafik akışını optimize etmek, enerji verimliliğini artırmak ve suçları önlemek için kullanılacakmış.

Bulut bilişim: Bulut bilişim, verilerin ve uygulamaların internet üzerinden depolanması ve paylaşılması için kullanılan bir teknolojidir. Akıllı şehirler programında, bulut bilişim, verileri depolamak ve analiz etmek için kullanılacakmış.

Mobil cihazlar: Mobil cihazlar, vatandaşların ve şehir hizmetlerinin iletişim kurması ve bilgi paylaşması için kullanılacak. Akıllı şehirler programında, mobil cihazlar, vatandaşların hizmetlere erişmesi ve şehir hakkında bilgi edinmesi için kullanılacakmış.

Elektronik para: Elektronik para, fiziksel para yerine kullanılan dijital bir para türüdür. Akıllı şehirler programında, elektronik para, vatandaşların ödeme yapması ve hizmetlere erişmesi için kullanılacakmış.

Tabi bunların hepsi bu şehirlerin serverlarının ve kumanda mekanizmalarının iyi niyetli ellerde olduğu durumlarda gerçekliğe yaklaşabilir. Neyse ki dünyamızı yöneten veya yönlendiren yada manipüle ederek istediği doğrultuda toplumlar ve bireyler oluşturan kişiler ve kurumlar çok iyi niyetli oldukları için korkulacak bir durum yok!

Eğer bu teknolojileri hayatımıza ısrarla sokmaya çalışan ve bir daha çıkartamayacak derecede soktuktan sonra kontrol mekanizmalarını elinde tutacak olan merciler kötü niyetli olsalardı neler olabilirdi?

Mesela gözetim ve takip;

Akıllı şehirler, insanların hareketlerini, davranışlarını ve hatta düşüncelerini takip etmek için kullanılabilir. Bu, insanların mahremiyetini ihlal edecek ve özgürlüklerine kısıtlamalar getirecektir.

Kötü niyetli kişiler, trafik akışını izlemek için kameraları, hava kalitesini izlemek için sensörleri ve insanların davranışlarını izlemek için facial tanıma teknolojisini kullanarak vatandaşların hareketlerini takip edebilir. Bu bilgi, vatandaşların siyasi görüşleri, dini inançları veya kişisel tercihleri gibi hassas bilgilere erişmek için kullanılabilir. Vatandaşların siyasi görüşlerini ve faaliyetlerini takip edebilirler. Vatandaşların protestolara katılıp katılmadığını veya siyasi partilere üye olup olmadığını takip etmek için kameraları ve facial tanıma teknolojisini kullanabilirler. Bu bilgi, vatandaşların siyasi hareketlerini engellemek veya onları baskı altına almak için kullanılabilir. Vatandaşların kişisel tercihlerini takip edebilirler. Vatandaşların alışveriş alışkanlıklarını, internette ne aradıklarını veya sosyal medyada hangi gruplara katıldıklarını takip etmek için sensörleri ve veri analitiği teknolojisini kullanabilirler. Bu bilgi, vatandaşların kişisel bilgilerini çalmak veya onları yönlendirmek için kullanılabilir.

Kontrol ve manipülasyon

Akıllı şehirler, hükümetlerin ve büyük şirketlerin vatandaşların yaşamlarını kontrol etmek için kullanabilecekleri bir araç olabilir.

Örneğin, kötü niyetli kişiler, insanların nerede bulunduklarını, ne yaptıklarını ve ne düşündüklerini takip ederek vatandaşların davranışlarını kontrol etmek ve yönlendirmek için bu teknolojiyi kullanabilir. Büyük bir şirket, vatandaşların satın alma alışkanlıklarını takip etmek ve onları daha fazla ürün satın almaya teşvik etmek için akıllı şehirleri kullanabilir. Büyük bir şirket, vatandaşların alışveriş alışkanlıklarını takip etmek için sensörleri ve veri analitiği teknolojisini kullanabilir. Bu bilgi, vatandaşlara kişiselleştirilmiş reklamlar göstermek veya onları belirli ürünlere yönlendirmek için kullanılabilir. Neyse ki bize bunu ısrarla dikte eden organizasyonların, kişilerin ve kurumların büyük şirketlerle hiçbir bağlantısı yok!

Terörizm ve suç

Akıllı şehirler, teröristler ve suçlular tarafından saldırılar düzenlemek veya suçları işlemek için kullanılabilir. Örneğin, teröristler, akıllı şehirleri kullanarak kritik altyapıyı veya kamu binalarını hedef almak için saldırganları yönlendirebilir. Suçlular, akıllı şehirleri kullanarak vatandaşların kişisel bilgilerini çalmak veya vatandaşların mallarına zarar vermek için saldırganları yönlendirebilir. Teröristler, akıllı şehirlerin trafik ışıklarını veya toplu taşıma sistemlerini hackleyerek saldırılar düzenleyebilir, akıllı şehirlerin kameralarını ve facial tanıma teknolojisini kullanarak vatandaşları hedef alabilir. Suçlular, akıllı şehirlerin kameralarını kullanarak vatandaşların evlerine veya iş yerlerine girebilir.

Sonuç olarak, akıllı şehirler, kötü niyetli kişiler tarafından vatandaşların mahremiyetini ihlal etmek, özgürlüklerine kısıtlamalar getirmek ve suçları işlemek için kullanılabilir.

Aslında bu akıllı şehir teknolojisi yeni değil. "Dünyanın en büyük demokrasilerinden biri" olan Çin akıllı şehir teknolojilerinde dünya lideridir ve bu teknolojilere milyarlarca dolar yatırım yapmıştır. Uzun zamandır bu programı kullanmaktadır. Akıllı şehirleri insan hayatına sokmak isteyen mercilerin Çin'de uygulanan sistem hakkında bazı görüşleri de vardır. Mesela Çin'in akıllı şehirlerinin toplum üzerinde sebebiyet verdiği bazı durumlar şunlar;

Mahremiyetin ihlali, özgürlüklerin kısıtlanması, fişleme ve baskılama, düşünce özgürlüğünün kısıtlanması, tüketim alışkanlıklarının yönlendirilmesi, sosyal kontrol. Şimdi aklımıza "Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu" cümlesi gelmiş olabilir. Lakin yanılmaktasınız. Çünkü yukarıda da söylediğim gibi Batı'nın büyük organizasyonları bu şehirleri asla ve asla kötü niyetle kullanmayacaklardır. Çünkü onlar hep iyi niyetlidir.

Neyse yazı epey uzadı. Türkiye'mizden de akıllı şehir olmaya aday şehirlerimiz mevcut. Tabi bu akıllı şehirler programını bir şehirde hayata geçirmek kolay değil. Şehrin baştan aşağı bu teknolojiler ile donatılması lazım. Mesela uzunca bir süredir ne idüğü belirsiz acayip yangınlarca (Acayip diyorum çünkü videolardan gördüğümüz kadarıyla ateşler ağaçları ve zengin malikanelerini yakmıyor) küle dönen Havai eyaleti Amerika'da 2013 yılında, akıllı şehirlerin geliştirilmesi ve uygulanması için bir strateji kabul eden ilk eyalet. Tabi halkın bundan ne kadar haberi var tartışılır. Neyse ki yangınlardan sonra sıfırdan inşa edilecek olan şehirde Akıllı Şehir uygulaması hayata geçirilecek. Haydi kalın sağlıcakla.