Yapay Zeka

Evet efendim, artık yapay zeka evlerimizin içine, bilgisayarlarımıza kadar girdi, hayırlı uğurlu olsun! İnsanoğlu, baş döndüren bir hızla geleceğe emin adımlarla ilerliyor. Nedir bu, "Yapay zeka''...?

"İnsan tarafından yapıldığında zeki olarak adlandırılan davranışların makine tarafından yapılmasıdır. Bu zeka formu düşünülürken tam anlamıyla insan beyninin çalışma ve öğrenme prensibi dikkate alınmalıdır. Yani öğrenme sürecinde eylemleri gerçekleştirmek için kodlar yazmaya gerek yoktur. Öğrenme sürecinde sistem kalıpları deneyimlerinden tanır ve bu verilere dayanarak uygun eylemi üstlenir. Bir anlamda insanlardaki deneme, yanılma ve öğrenme sürecine benzetilebilir. " Diyor bu teknolojiyi geliştirenler. Yani, hayalini kuramayacağımız ürünler olarak baktığımız akıllı telefonları veya en basitinden, "Hologram" teknolojisini dahi tam olarak sindirememişken, artık bilgisayarla biraz haşır neşir olan kişiler yapay zeka kullanarak hikaye yazdırıyor veya bir illüstrasyon yaptırabiliyor. Ve bunu sadece birkaç paragraflık bir yazı ( bilgi, done) ile yapıyor. Aynı, cep telefonu markalarının yarışı gibi teknoloji şirketleri tam gaz yapay zeka yarışına girmiş bulunuyorlar. Peşi sıra da yeni uygulamaları neredeyse ücretsiz denebilecek bir bedel karşılığı hizmetimize sunuyorlar. Aslında, yapay zeka hayatımıza yıllar evvel girdi ve hepimiz her birini günlük hayatımızda sık sık kullanıyoruz. Her geçen yıl insanlığa baş kaldıran akıllı robotların yer aldığı bilim kurgu filmleriyle karşılaşıyor; yapay beyinleri de çoğunlukla insana benzer bu robotlarla özdeşleştiriyoruz. Ancak, yapay zeka robotlarla sınırlı değildir. Apple'ın Siri'si, Android'in Iris'i, otomatik pilot sistemler, insansız araçlar, robot ev aletleri, Google arama motoru algoritması da yapay zeka formlarıdır. Kullandığımız akıllı cihazların büyük çoğunluğunda gelişmiş veya sınırlı yapay zeka görebiliriz.

Yapay zeka üreticisi OpenAI en iyi ürününü geçtiğimiz Salı yayınladı. GPT-4 adlı yeni nesil dil modeli, Chat GPT adıyla dünyaya adını duyuran, "yapay zekanın ilerisinde bir teknoloji''... Tırnak içine aldığım yere dikkat lütfen, "yapay zekanın ilerisinde bir teknoloji''!İtiraf edelim, insanı şok edebilecek bir haber ve teknolojik atılım, lakin insanı ürkütmüyor da değil. Şunun şurasında, 20 yıl evvel koca antenli cep telefonlarıyla, çeksin diye dağ tepe hat arayan bizler, şu an dokunmatik ekranlar sayesinde birkaç kelimelik done ile kendi hayal gücümüzün ulaşamayacağı yaratıcılıkta ürünler sunuyor. Daha "yapay zeka'' kavramına tam olarak alışamamış bizleri, "yapay zekanın ilerisinde'' ibaresi hakikaten ürkütüyor!

Peki, gerçekten ürkmeli miyiz? Bilmediğimiz şeylerden ürkeriz. Bu insanın doğasında olan bir mevzudur. Çok ilginçtir ki, korku filmlerinde en çok görünmeyen şeylerden korkarız. Bu psikologların konusu elbet, ama bu yeni tanıştığımız, bir çoğumuz için yeni, teknolojiyle uğraşan insanlar içinse çoktandır beklenen bu atılımlar, biz insanoğluna yararlı mı olacak, zararlı mı, bunu zaman gösterecek. Bu, bundan önce de olduğu gibi, bir çok münazaranın, sohbetin, tartışmanın konusu olmaya da devam edecek. İnsanoğlunun sahip olduğu her konu gibi artıları ve eksileri olduğu gerçeği su götürmez bir gerçek. Kendimden örnek vermem gerekirse, teknolojik gelişmelerin benim hayatıma yaptığı katkının, şu ana kadar götürüsünden daha fazla olduğunu söyleyebilirim. Bu biraz da insanın bu teknolojiyi nasıl kullanmak istediği ile alakalı bir durum zannedersem. Ellerimizdeki telefonları sadece ve sadece, "Instagram, Tik Tok, Facebook'' üçgeninde kullanacak olursak, inanın kendimize yaptığımız, en büyük kötülük olabilir. O küçücük alet olan telefon veya tablet ile insanın kendini geliştirebileceği onca şey varken, sadece sosyal medya platformları içine sıkışmışsanız, Allah yardımcınız olsun.

Neredeyse, bir günümüzü alacak basit bir ödeme veya bir belge gönderme, saniyelerimizi alıyor ve bu hızlı hayatta hızımıza hız katıyor. Kendi işim ile alakalı örnek vermem gerekirse, bir işimiz kurgu aşamasındayken, kilometrelerce uzaktaki bir çalışma arkadaşımızla ekran paylaşımı yaparak yan yanaymış gibi iş yapabiliyoruz. Hatta, en basiti koca koca şirketler toplantılarını, uygulamalar üzerinden, herkes evindeyken bile yapabiliyor. "Online Eğitim"diye, bir kavram var artık hayatımızda (artısı eksisi tam olarak netleştirilememiş olsa da...) .

Yapay zeka ile ilgili sohbetlerin ana konularından biri de, "Mesleklere etkisi nasıl olacak?"...En basit dost sohbetleri, "... abi meslekler yok olacak, çoğu mesleğe yapay zekadan dolayı gerek kalmayacak....'' sözleriyle sürüp gidiyor. Peki, bu gerçekten böyle mi olacak? Yapay zekalı robotlar mesleklerimizi ellerimizden alacak mı? Yapılan çalışmalar yapay zekanın kullanılmaya başladığı şirketlerde'' henüz'' bu nedenle işten çıkarmaların yapılmadığını gösteriyor. Aksine yapay sistemleri kullanan şirketler üç farklı kolda yeni insan güçlerine ihtiyaç duyuyor. Bu sisteme geçiş yapmış olmakla yapay beyne devredilen iş kendiliğinden yürümüyor. Tıpkı, insandaki öğrenme ve adaptasyon süreci gibi yapay zekanın da bilgiyi alması, işlemesi ve bağlantı kurabilmesi gerekiyor. Yapay zeka algoritmasının öğrenebilmesi için ise bir insan tarafından bilginin aktarılıyor olması gerekiyor. Yine öğrenme gelişene kadar açığa çıkacak hataların da insan tarafından kontrol edilmesi gerekiyor. Dolayısıyla, yapay zeka kendi kendini yönetebilir ve yürütebilir hale gelene kadar insan gücüne ihtiyaç devam ediyor. Gördüğünüz gibi yapay zeka bile, ''henüz'' insana ihtiyaç duyuyor. Ama ''henüz'' ibaresinin ve ''kendi kendini yönetebilir ve yürütebilir hale gelene kadar'' ibaresinin, gözden kaçırılmaması gerekir sanırım.

Bu teknolojiyi üreten ve geliştirenler ise bakın ne tavsiyeler veriyor; Matematik, teknoloji, bilgisayar, dijital sanat, tasarım, bilim alanlarına yönelin. Kodlama, robotik gibi alanlarda da eğitim alın, amatör düzeyde de olsa içerik üretebilecek düzeye gelin. Yaratıcı ve inovatif olmaya odaklanın. Performansınızı ve potansiyelinizi düşürecek insan faktörlü olumsuzluklardan uzak durun. Olumsuz düşüncelere, dedikoduya, motivasyonu düşüren olumsuz rekabete kapılmak gibi. Dijital kaynakları, sosyal hesapları iyi kullanın, iletişim becerilerinizi geliştirin. Mutlaka ana dil düzeyinde İngilizce öğrenmeye çalışın. Dünyanın gündemini, teknolojideki ve yapay zekadaki gelişmeleri takip edin. Yapabiliyorsanız mesleğinizde sizi avantajlı yapacak farklı dilleri de öğrenmeye çalışın. Disiplinli olun, zamanı verimli kullanın, dikkati sürdürme, odaklanma becerilerinizi geliştirin. Teknolojiyi ve interneti verimli kullanın. Dikkat dağıtıcı ve zaman öldürücü unsurlara karşı otokontrol geliştirin.

Lakin, bu kadar sistemli olan insan için tavsiyede bulunanlara bir çift sözüm olacak: Sadece bu saydığınız vasıflara sahip olmak, insanı yapay zekadan ayırmaya yetecek mi? (Bu da bir başka yazımızın konusu olsun) Hayırlı Pazarlar efendim...