Mazlumlar Enternasyoneli

Epey zamandır, Sultan Galiyev'i merak etmekteydim.

Nereden takıldım bilmem, ama bir türlü fırsat bulup da etraflıca araştırma yapamadım.

Covid 19, sadece bizi değil tüm insanlığı dahası tüm canlıları 12'sine alıp, bizi dört duvarlı odalara hapsettiği günlerde, kütüphaneden başka da sığınacak yer bulamadığımdan, ihmal ettiğim araştırmaya başladım.

Üstelik bir de Köy Enstitüsü mezunu, aynı zamanda da Türk solunun daha ilk aşamalarında, önemli isimler arasında yer almış bir amcanız da varsa, bu araştırma bir başka lezzette oluyor.

Hele bir de elinizin altında, 1950'lerde çıkmış dergi, gazete, broşür, bildiri, kitaplar varsa...

Her bir sayfayı çevirdiğimde bir isimle, her bir neşriyatla hayretler içerisinde kaldım!

Nasıl anlatsam, bugün tam da yepyeni bir çağın eşiğinde, sınırların yeniden çizildiği dünyada, özellikle de kan bağı, gönül bağı coğrafyamızda yaşananları da düşünürken, Sultan Galiyev'in "Mazlumlar Enternasyonali" ne tosladım!

Bu zamanda, mazlumların ahı, bir başka dağladı yüreğimi!

Hocalı Katliamı (26.2.1993), bir başka yaktı yüreğimi!

Kafkaslar...!

Hatta, İran'daki olaylar bir başka anlam ifade etmeye başladı!

Ne alaka demeyin!

Siz, İran'daki "Çengelliler Hareketi" ni duydunuz mu?

Sadece İran mı...?

Sultan Galiyev'in topladığı 1-7 Eylül 1920 Bakü Doğu Halkları Kurultayı'na, Enver Paşa'nın Fas , Cezayir delegesi olarak katıldığını bilmeden, Karabağ'ı, Ukrayna-Rusya Savaşı'nı, Kırım'ı, bugünü anlamak emin olunuz ki, çok zor!

Bakü Doğu Halkları Kurultayı'na Türkiye adına katılacak delegelerin belirlenmesini, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Kazım Karabekir'e bırakıyor.

Katılan delegelerden birisi de Ali Fuat Cebesoy...

Çünkü, ne bugünkü Ukrayna-Rusya ne de Ermenistan-Azerbaycan Savaşı, bugün başlamış değil!

Ya, Mazlumlar Enternasyoneli'nin toplanamaması...!

Mazlumlar mı kim?

Mazlumların tarifini bir asır önce yapmış Sultan Galiyev, "Eşit olmayanlar arasında iki isim var. Onlardan biri -Tatar- ikincisi -Müslümanlar- Onlar en çok ezilenler, en çok ayak altına alınanlar". Biliyor musunuz, bu tarifi yaptığında, yanında yardımcısı Mustafa Suphi, orada bulunanlardan biri de Zeki Velidi Togan'dı!

Dün gece de şunu düşündüm, bugünü dün hazırlamışsa ve bugün de yarını hazırlayacaksa, yarınkiler dünü, bugünü yaşamasın istiyorsak, ki canı gönülden istiyor ve bedeller ödüyoruz!

O zaman, şu toplanamayan Enternasyonelin, toplanması gerekmez mi?