Ailesini kaybeden çocuğa karşı dürüst olun

Çocuklar ve ergenler ile yetişkinler arasında yasa verilen tepkilerin çok farklı olduğu belirtilirken; çocukların sahip olunan dünyayı anlaması beyin ve algı kapasitesinin gelişmesi zamana yayılır. Bu sebeple 0-18 yaş; bebek, erken çocukluk, ilkokul çocukluğu ve ergenlik döneminde yasa verilen tepkiler erişkinlere kıyasen farklıdır. Oyun dönemi denilen 6 yaş öncesi çocuklar, somut kavramları daha fazla anlayabilirler. Dolayısıyla ölüm gibi soyut olan kavramları tanımlayamayabilirler. Ölümün, geri dönüşümü olmayan, evrensel bir gerçek olduğunu 0-6 yaş arasındaki çocuklar anlamlandıramayacağı için ölen kişinin geri dönmeyeceği, acı çekmeyeceği, artık yaşamadığı bilgisinin çocuklara aktarılması doğru bir üslup ile aktarılması gerekir. Ölümün çocuklara somut örneklerle anlatılması onların yas sürecini daha sakin geçirmelerini sağlayacaktır. Uzmanlar, bu konuya şu şekilde değiniyor: "Küçük çocuklar soyut kavramları çok algılayamayacakları için aslında onlara somut örneklerle yaklaşmak gerek. Ağaçtan düşen yapraklar veya daha önce kaybettikleri bir hayvan olabilir. Ya da genelde kelebek ve koza metaforu kullanılıyor. 'Kozasından çıkmış bir kelebek uçtu gitti ama geride kozası kaldı' şeklinde kavramlar kullanabiliriz. Özellikle bizim kültürel yapımızda olsa bile bazı dini temalara değinilmemesi gerekebilir. 'Melek oldu', 'cennete gitti', 'Allah yanına aldı' gibi şeyleri özellikle küçük çocuklara söylememek uygun olur. Bu sefer küçük çocuklar da Allah'ın kendi yanına almasını isteyebilir. Veya tam tersine Allah'a karşı isyanda bulunabilir. Küçük çocuklar bu kavramları bilmez. Bu nedenle daha somut örneklerle açıklamak gerekiyor. 'Seyahate gitti gelecek', 'uzun bir yolculuğa çıktı', bunlar da çocukları belirsiz bir noktada bırakıyor ve çocukları beklentiye sokuyor. 'Ne zaman gelecek, nereye gitti' gibi sorular sorabilirler. Bu nedenle daha dürüst olmalı, açık ve net şekilde anlaşılır dille aktarmak gerekiyor."