Trump dijitalden analoğa geçti
1 / 47
Washington'da Başkan Trump'ı düşürmek için başlatılan azil sürecinde söz sırası, Beyaz Saray'ın Avrupa Birliği (AB) elçisi Gordon Sondland'daydı.
2 / 47
Trump'ın, baskı kurmak üzere Ukrayna ile resmi kanallar dışında ilişki kurmak için Sondland'ı görevlendirdiği belirtiliyor. Sonland, yemin töreni balosuna Trump'a 1 milyon dolar bağışlamış ve daha sonra da büyükelçi olarak atanmıştı.
3 / 47
Halka açık olarak ifade veren Gordon Sondland, 2020 seçimlerinde Trump'ın olası rakipleri arasında yer alan Demokrat Partili Joe Biden'a yönelik soruşturma açılması yönünde Ukrayna'ya yapılan baskının Trump'ın emri üzerine başlatıldığını söyledi.
4 / 47
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komisyonu’ndaki oturumun açış konuşmasında Sondland, Ukrayna konusunda ‘al-ver’ ilişkisinin olduğunun Trump yönetimi içinde iyice bilindiğini söyledi. Herkesin Trump’ın arzularını ve taleplerini anladığını ifade eden Sondland, “Herkes biliyordu. Sır değildi” dedi.
5 / 47
Sondland, kendisi ve diğer çalışma arkadaşlarının Trump'ın kişisel avukatı Rudy Giuliani'yi Ukrayna’yla diplomasi çabalarına dahil etmek istemediklerini ancak bunu yapmaları için bizzat ABD Başkanı'ndan talimat aldıklarını belirtti.
6 / 47
AB Büyükelçisi, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Trump'ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın da Kiev yönetimi üzerine yapılan baskıdan haberdar olduğunu, Trump'ın ise Ukrayna ile yürütülecek diplomasinin şahsi avukatı Rudy Giuliani'nin önderliğinde yürütülmesini istediğini belirtti.
7 / 47
AB Büyükelçisi, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile Trump'ın eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın da Kiev yönetimi üzerine yapılan baskıdan haberdar olduğunu, Trump'ın ise Ukrayna ile yürütülecek diplomasinin şahsi avukatı Rudy Giuliani'nin önderliğinde yürütülmesini istediğini belirtti.
8 / 47
Tüm gözlerin üzerine çevrildiği isim olan Sondland, Ukrayna'ya yapılacak önemli bir askeri yardımın Biden'ın bu ülkedeki bir gaz şirketinin yönetim kurulunda olan oğlu Hunter Biden hakkında soruşturma açılması şartına bağlandığını da açıkladı.
9 / 47
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e de ancak böyle bir soruşturmanın açıldığını kamuoyuna ilan etmesi halinde Beyaz Saray'a davet edileceğinin bildirildiğini kaydetti.
10 / 47
Gordon Sondland, "Bu komisyonun üyelerinin bu karmaşık meseleleri tek bir soruda çerçevelendirmek istediğini biliyorum: Bir koz kullanıldı mı? Daha önce de ifade ettiğim gibi, yanıt 'Evet'" dedi.
11 / 47
AB Büyükelçisi, Trump’ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’den siyasi rakibi Joe Biden’ı soruşturmasını istediği telefon görüşmesinden bir gün sonra Kiev'de Trump’la görüştüğünü de doğruladı.
12 / 47
Sondland, Kongre'ye daha önce verdiği ifadesinde de Ukrayna lideri Zelenskiy'nin yardımcılarından biriyle Trump adına görüştüğünü ve Biden'ler hakkında soruşturma başlatılması karşılığında 400 milyon dolarlık askeri yardım yapılacağını söylediğini kabul etmişti.
13 / 47
Ancak Sondland'ın azil soruşturması kapsamında verdiği bu ifade, 26 Temmuz'da Ukrayna'nın başkenti Kiev'deki bir restorandan Trump'ı arayarak 'soruşturma' hakkında bilgi vermesini içermiyordu.
14 / 47
Trump'ın bağırarak yaptığı konuşmayı ABD'nin Kiev elçiliğinde siyasi danışman olarak çalışan David Holmes da şahit olmuştu. Holmes, Kongre'deki azil soruşturmasında ifade vermiş ve Trump ile Sondland arasındaki konuşmada, Başkan Trump'ın 'Soruşturma başlatacak mı?' diye sorduğunu ve Sondland'ın da 'başlatacak' cevabını verdiğini, Zelensky için de 'istediğiniz her şeyi yapacak' dediğini söylemişti.
15 / 47
Sondland ayrıca 10 Temmuz'da Ukraynalı yetkililerle ABD'li yetkililer arasında Beyaz Saray'da gerçekleşen bir toplantı konusunda da çapraz sorguya tabi tutulabilir.
16 / 47
Bu toplantıda da Trump'ın Zelenskiy ile Washington'da görüşmesi için Ukrayna'da Biden hakkında soruşturma başlatılması koşulunun öne sürüldüğü iddia ediliyor.
17 / 47
Temsilciler Meclisi'nde verilen ifadelerde, o dönem Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı olan John Bolton'ın toplantıyı durdurup "bu planın bir parçası olmayacağını" dile getirdiği ortaya çıkmıştı. Ancak Sondland'ın başka bir odada Ukraynalı yetkililer üzerinde baskı kurmaya devam ettiği belirtilmişti.
18 / 47
Azil soruşturmasında ayrıca gün içinde Sondland dışında Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Laura Cooper ve Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı David Hale de ifade verdi.
19 / 47
ABD Başkanı Trump ise, tüm gözlerin Kongre'deki ifadeye çevrildiği dakikalarda Beyaz Saray'da kameralar karşısına geçti. Trump'ın Sondland'ı televizyondan dinlerken keçeli kalemle notlar aldığı ortaya çıktı.
20 / 47
Trump, Beyaz Saray’dan helikoptere binmeden önce basın mensuplarına Sondland’ın ifade verdiği oturum hala devam ederken kısa bir açıklama yaptı. Önce elinde siyah keçeli kalemle yazılmış notların bulunduğu deftere bakarak, Gordon Sondland’ın ifadesinden bazı alıntılar okudu.
21 / 47
Trump, ifadesinde 'Başkan’ın talimatlarına uydum' diyen büyükelçisi Gordon Sondland’i çok iyi tanımadığını savundu.
22 / 47
Trump'la Sonland arasında geçen konuşmaya atfen alınan bu notlarda Trump'ın Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskiy'nin adını yanlış yazdığı görülüyor. Notlarda "HİÇBİR ŞEY İSTEMİYORUM. PAZARLIK İSTEMİYORUM" ifadeleri yazılıydı.
23 / 47
Trump, "Büyükelçiye cevap olarak hiçbir şey istemediğimi söyledim. Hiçbir şey istemiyorum. Pazarlık istemiyorum dedim. (Ukrayna Cumhurbaşkanı) Zelenski'ye doğru şeyi yapmasını söyleyin. ABD Başkanı'nın son sözü bu" ifadeleriyle, ABD'li diplomatın verdiği ifadenin kendisini bir anlamda akladığını savundu.
24 / 47
İki kez 'HİÇBİR ŞEY İSTEMİYORUM' yazılan not kağıdını Reuters foto muhabiri Erin Scott en net şekilde kadrajına aldı, söz konusu kare günün fotoğrafları arasına girdi.
25 / 47
Amerikan medyasında yer alan yorumlarda Trump'ın, 'kaderini etkileyecek bir soruşturmada medyanın karşısına alelacele alınmış notlarla çıkması' yadırganırken spin.com sitesi notları ABD Başkanı'nın zaman zaman yazım yanlışları içeren Twitter mesajlarına benzetti.
26 / 47
Trump, 2016 yılında kendi yemin töreni balosuna 1 milyon dolar bağışladıktan sonra AB Büyükelçiliği görevine getirilen Gordon Sondland ile arasına mesafe koymaya çalıştı, "Kendisini çok iyi tanımıyorum. Çok konuşmuşluğum yok. İyi tanıdığım biri değil. Ama iyi biri gibi görünüyor" dedi.
27 / 47
Ekim ayında Gordon Sondland için “Gerçekten iyi biri” diyen Başkan Trump, Sondland’ın kapalı kapılar ardında verdiği ifadede değişiklik yapmasının ardından “Beyefendiyi tanıdığım söylenemez” demişti.
28 / 47
ABD Kongresi’nde Trump hakkındaki azil soruşturmasında kamuya açık oturumlar devam ederken Rusya lideri Vladimir Putin'den de Washington’daki yoğun gündemle ilgili açıklama geldi.
29 / 47
Putin, "Washington’daki siyasi savaşların Rusya iddialarını geride bırakmasından memnun olduğunu” söyledi. Putin, “Tanrı’ya şükür, kimse bizi artık ABD seçimlerine müdahale etmekle suçlamıyor. Şimdi Ukrayna’yı suçluyorlar" dedi.
30 / 47
Bazı Cumhuriyetçiler 2016 seçimine müdahale edenin Rusya değil Ukrayna olduğunu iddia eden ancak çürütülen komplo teorisini gündeme getirmişti.
31 / 47
Azil soruşturmasında bu hafta, kamuoyuna açık ifade verme sürecine geçilmişti. Trump, Kongre'de hakkında yürütülen azil soruşturmasında ifade vermeyi ciddi bir şekilde değerlendireceğini açıklamıştı.
32 / 47
Peki bu noktaya nasıl gelindi? Nisan 2019: Siyasi tecrübesi olmayan televizyon yıldızı Vladimir Zelensky, Ukrayna Devlet Başkanı seçildi. Ukrayna 2014 yılında Kırım'ın ilhak edilmesinden bu yana Rusya ile sorun yaşıyor.
33 / 47
23 Mayıs: Beyaz Saray'da, Trump ve 'Üç Amigolar' olarak anılan yardımcıları arasında Ukrayna konulu bir görüşme gerçekleştirir. ABD'nin Avrupa Birliği Büyükelçisi Gordon Sondland, Enerji Bakanı Rick Perry ve ABD'nin Ukrayna Özel Temsilcisi Kurt Volker bu toplantıda yer alır.
34 / 47
Üçlü, Ukrayna'daki yemin töreninden henüz dönmüştür ve Başkan Trump'tan, Zelensky'e desteğini gösteren bir telefon açmasını istemektedir. Ancak ifadelere göre, Donald Trump, Ukrayna'nın yolsuzlukla mücadele noktasındaki kararlılığına şüphe ile yaklaşmaktadır ve bu üçlüye kişisel avukatı Rudy Giuliani ile görüşmeleri talimatını verir.
35 / 47
10 Temmuz: ABD'nin Avrupa Birliği Büyükelçisi Gordon Sondland, Zelensky'nin iki yardımcısı ile Beyaz Saray'da gerçekleştirdiği toplantıda, "soruşturmaların" devam etmesi gerektiğini söyler. ABD'nin Ukrayna Büyükelçisi Fiona Hill, ifadesinde, bu görüşmeyi o dönem Ulusal Güvenlik Danışmanı olan John Bolton'a anlattığında, Bolton'un kendisine, "bu uyuşturucu ticaretinin" parçası olmak istemediğini, Beyaz Saray avukatları ile temasa geçmesi gerektiğini söylediğini aktarır.
36 / 47
18 Temmuz: Kongre tarafından onaylanan Ukrayna'ya askeri yardım durduruldu. Bu durdurmanın nedenleri, hemen ardından sorgulanmaya başlandı.
37 / 47
25 Temmuz: Trump ve Zelensky, azil soruşturmasının merkezine oturan telefon konuşmasını gerçekleştirdi. Beyaz Saray tarafından açıklanan görüşme tutanaklarına göre, Trump, bu görüşmede Zelensky'den, rakibi Biden ve oğluna "bir göz atmasını" istedi. 2020 Başkanlık seçimlerine aday olan Biden'ın oğlu Hunter, Ukraynalı bir enerji şirketinin yönetim kurulunda yer alıyordu.
38 / 47
12 Ağustos: ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı CIA'den bir çalışan, Trump-Zelensky görüşme tutanakları ile ilgili bilgi elde etti ve gizli ihbar sürecini başlattı. 5 Eylül: Washington Post haberi yayımladı.
39 / 47
24 Eylül: Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi azil soruşturmasını başlattı. 25 Eylül: Beyaz Saray Temmuz ayında gerçekleşen görüşmenin tutanaklarını yayımladı.
40 / 47
26 Eylül: Gizli ihbarı yapan CIA görevlisinin şikayet dilekçesi yayımlandı. Dilekçede Trump'ın, 2020'de yapılacak başkanlık seçimlerinde kullanılmak üzere, 'koltuğunun gücünü kullanarak, yabancı bir ülkeyi devreye sokmaya çalıştığı' iddia edildi.
41 / 47
17 Ekim: Beyaz Saray Genel Sekreteri Mick Mulvaney, Ukrayna'ya yapılacak askeri yardımın, Demokratları da kapsayan soruşturmanın başlatılması için Kiev'e baskı uygulamak amacıyla kullanıldığını itiraf etti. Sonra bu itirafından geri adım attı.
42 / 47
22 Ekim: Eski ABD Kiev Büyükelçisi Bill Taylor, Kongre soruşturmasında, askeri yardım ile Biden soruşturması arasında bağlantı olduğunu söyledi. 31 Ekim:Azil sürecinin kamuoyuna açık oturumlarda gerçekleşmesi Kongre'de kabul edildi.
43 / 47
4 Kasım:ABD'nin eski Ukrayna Büyükelçisi Marie Yovanovitch, soruşturmada verdiği ifadede Trump tarafından tehdit edilmiş hissettiğini söyledi.
44 / 47
Reuters/IPSOS anketine göre halihazırda Amerikalılar'ın yüzde 46’sı azil soruşturmasına destek veriyor, yüzde 41’i ise soruşturmaya karşı çıkıyor.
45 / 47
ABD Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birince suç işlemesine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi veriyor. Bu suçlar; ABD'nin düşmanı olan bir ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan 'ihanet', siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren 'rüşvet' ve 'ağır ve vahim suç' işlemek ya da 'başka kötü davranışta' bulunmak olarak sıralanıyor.
46 / 47
Başkanın azli için, Temsilciler Meclisi'nde salt çoğunluk, jüri görevi üstlenerek nihai kararı veren Senato'da ise üçte iki çoğunluk gerekiyor. ABD'de geçen yıl yapılan ara seçimlerde Temcilciler Meclisi'nde çoğunluk Demokratlara geçmişti.
47 / 47
435 üyeli Temsilciler Meclisi'nde 235 Demokrat, 198 Cumhuriyetçi üye var. 2 sandalye ise halen boş. 100 üyeli Senato'da ise 53 Cumhuriyetçi, 45 Demokrat, 2 de bağımsız üye var.