Kovid sonrası diyabet riski artıyor

Kovid-19 geçiren kişilerde diyabet riski yüzde 40 artıyor. Büyük bir kısmında da 6 aylık geçici diyabet oluşabiliyor. Bu durum yeni bir tanımlaya yol açacak. Muhtemelen "Post Kovid Diyabet" gibi bir tanı ortaya çıkacak.

Koronavirüs enfeksiyonu öncesi diyabet tanısı bulunmayan hastalarda da diyabet belirtileri görülmeye başlandı. Hem tedavide kortizon içeren ilaçların kullanılması, hem de Kovid-19 enfeksiyonunun doğrudan pankreasa saldırıp hasar vermesine bağlı olarak diyabet gelişmesine neden olabiliyor. Diyabet riskinin artışına üç etkenin yol açabileceğini söyleyen İç Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın "Öncelikle Kovid virüsü pankreasta doğrudan hasar oluşturarak insülin yapma kapasitesini azaltır ve sonrasında diyabete yatkınlık oluşturabilir. İkinci bir etken olarak pandemi sürecinde, hareketsizlik, aşırı kalorili gıda tüketimi insülin direncini artırarak diyabet gelişmesine yol açabilir. Üçüncüsü de orta veya ağır şiddette Kovid-19 geçirenlerde kullanılan kortizon ilacı diyabet hastalığına yatkınlık oluşturabiliyor" dedi.

DİYET YAPMAYI BIRAKTILAR

Kovid enfeksiyonu geçirmeden önce gizli şeker hastalığı için ilaç kullanan, diyet yapan kişilerin Kovid-19 geçirdikleri sırada ve sonrasında bu ilaçlarını düzenli kullanamadıklarını ve düzenli diyet yapamadıklarını belirten Prof. Dr. Aydın, bu faktörün diyabet risk artışına yol açabileceğini vurguladı. Kovid-19 geçiren kişilerin hastalık sonrası her zamankinden daha dikkatli olması gerektiği uyarısında bulunan Prof. Dr. Aydın, önemli tavsiyelerde de bulundu. Aydın, "Post Kovid döneminde yüzde 40 oranında diyabet riski artışından bahsediliyor. Bu nedenle Kovid-19 geçiren kişiler hastalıktan sonra şeker takiplerini daha dikkatli yapmalı. Karbonhidrat ve şeker ağırlıklı beslenmeden de uzak durmaları gerekiyor. Ayrıca hareketsiz kalınmaması, yaşa ve iklim şartlarına uygun aktivitelerini sürdürmesi de oldukça önemli. Egzersizin hem diyabet gelişim riskini azalttığı hem de diyabetli kişilerde kan şekeri kontrolü üzerine olumlu etkileri olduğu iyi biliniyor" açıklamasında bulundu.

GEÇİCİ BİR HASTALIK DA OLABİLİR

Kovid-19 nedeniyle gelişen tip-2 diyabetin çoğunlukla geçici olduğunu dile getiren Prof. Dr. Hasan Aydın, Kovid sonrası gelişen diyabetin en fazla 6 ay kadar sürdüğünü, 6 ayın sonunda ise kişinin kan şekerinin normal seviyeye düşerek kendiliğinden geçtiğini de belirtti. Prof. Dr. Aydın sözlerine şöyle devam etti: "Bu durum yeni bir tanımlaya yol açacak. Muhtemelen "Post Kovid Diyabet" gibi bir tanı ortaya çıkacak. Bu hastalar görüldüğü kadarıyla farklı özellikler taşıyor. Alışılagelmiş diyabet tiplerinden daha farklı bir tipi oluşturuyor. Bir taraftan otoimmün bir hastalık seyri gibi görülüyor. Pankreasa karşı oto antikorlar geliştiğini tespit ediyoruz. Öte taraftan tip-1 diyabet gibi bir seyir ortaya çıkıyor. Hastaların insülin ihtiyaçları ortaya çıkıyor, oral yoldan alınan ilaçlarla tedavi edilemiyorlar. Ancak bir taraftan da geçici bir hastalık, hastalar 6 ay sonra kendiliğinden düzeliyor."

PANKREASA NE KADAR HASAR VERDİĞİ BİLİNMİYOR

Kovid-19-sonrası geçirilen tip-2 diyabetin geçici olsa da ilerleyen dönemde vücutta bırakacağı hasarların net olarak henüz bilinmediğine dikkat İç Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, Kovid-19 hastalarının pankreaslarından patoloji alınmadığından ne derecede hasar olduğunun maalesef bilinmediğini de işaret etti. Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitiren kişilere otopsi yapılabilirse Kovid-19'in pankreasa ne derecede etki ettiğinin bilinebileceğini aktaran Prof. Dr. Aydın, ancak ne yazık ki ne Türkiye'de ne de dünyada böyle bir çalışmanın şu ana dek yürütülmediğini de ekleyerek sözlerini bitirdi.