ROBOT

Medyada sürekli, robot teknolojisindeki ilerlemeler gösteriliyor. İnsan şeklinde üretilen robotların çalışmalarının yapay zeka teknolojisi ile birleşerek insanlığın başına dert olacağı algısı ısrarla pompalanıyor. Boston Dynamics gibi bazı şirketlerin ürettiği iddia edilen hayranlık uyandıracak derecede insan hareketlerini taklit edebilen robotların videoları piyasada dolaşırken, gördük ki, hepsi CGI teknolojisi kullanılarak yapılmış. Buradan da anladığımız üzere, bırakın insana yaklaşmayı uzağından geçebilecek bir robot üretimine ulaşamıyorlar. Baktılar ki olmuyor bu sefer insanı robotlaştırma yoluna gittiler. Bu politikanın da en kullanışlı uygulamalarından birisi Sosyal Kredi Sistemi.

Sosyal Kredi sistemi, pilot bölge olarak Çin'de uygulanan bir değerlendirme sistemi olarak karşımıza çıkıyor. Bu sistem bireylerin davranışlarını izleyerek, sosyal puanlarını etkiliyor ve toplum içinde bir kontrol mekanizması oluşturuyor. Bu sistemin kişisel özgürlükleri sınırladığı, bireyleri robotlaştırdığı ve ifade özgürlüğünü tehdit ettiği yönünde çekinceler mevcut. Sistemin uygulanmasına bahane olarak, toplumda daha ahlaki ve sorumlu davranışları teşvik etmek ve güvenlik düzeyini artırmak kılıfı kullanılıyor. Bu uygulamanın kullanıldığı Çin Devletinde işin perde arkasında bambaşka hikayelerin döndüğü bizzat uygulamaya maruz kalan insanlar tarafından dile getiriliyor. Bunlardan bazıları;

-Yanlış bilgilendirme ve hatalı puanlamalar: Sosyal kredi sistemi, yanlış bilgilendirme veya hatalı veriler nedeniyle insanları yanlış şekilde puanlayabiliyor. Bu durum, insanların haksız bir şekilde düşük puanlar almasına ve mağduriyet yaşamasına neden oluyor.

-Sistemin politik amaçlarla kullanılması: Sosyal kredi sistemi, siyasi amaçlarla kullanılıyor ve muhalif görüşlere sahip bireylere baskı uygulanıyor. Bu durum, ifade özgürlüğüne ve insan haklarına zarar veriyor.

-Aşırı gözetim ve kişisel mahremiyet ihlalleri: Sosyal kredi sistemi, aşırı gözetim ve kişisel mahremiyet ihlallerine yol açıyor. İnsanların davranışları sürekli olarak izleniyor ve bunun sonucunda bireylerin özel yaşamları etkileniyor.

Peki sebebi haklı veya manipüle edilmiş olan düşük puanlı bireyler neler ile karşılaşıyor bakalım;

-Seyahat kısıtlamaları: Düşük sosyal kredi puanına sahip olan bireyler, seyahat özgürlüklerinde kısıtlamalarla karşılaşıyor. Hızlı tren veya uçak gibi toplu taşıma araçlarına binmekte zorluklar yaşıyor.

-İş fırsatlarında ayrımcılık: Düşük kredi puanına sahip olanlar, iş başvurularında ve iş terfilerinde dezavantajlı konuma düşüyor. Şirketler, yüksek kredi puanına sahip adayları tercih ediyor veya etmek zorunda bırakılıyor.

-Kredi ve finansal hizmetlere erişimde sınırlamalar: Düşük kredi puanına sahip bireyler, bankalardan kredi almak veya finansal hizmetlere erişmek konusunda zorluklar yaşıyor.

Eğitim imkanlarında sınırlamalar: Düşük sosyal kredi puanına sahip olan öğrenciler, yükseköğrenim kurumlarına kabul edilmekte zorluklar yaşayabilirler.

-Konut seçeneklerinde kısıtlamalar: Düşük kredi puanına sahip bireyler, kiralık veya satılık konut seçeneklerinde sınırlamalarla karşılaşıyor.

-İnternet erişiminde sınırlamalar: Düşük kredi puanına sahip olanlar, internet erişiminde ve online platformlara erişimde kısıtlamalarla karşılaşıyor.

-Toplum içinde aşağılanma ve dışlanma: Düşük kredi puanına sahip bireyler, toplum içinde sosyal olarak aşağılanma, dışlanma ile karşılaşıyor.

-Evlenme ve aile kurma konusunda zorluklar: Düşük sosyal kredi puanına sahip olanlar, evlilik veya aile kurma konusunda zorluklarla karşılaşıyor.

-İfade özgürlüğünde kısıtlamalar: Sosyal kredi puanı düşük olan bireyler, ifade özgürlüğü konusunda kısıtlamalarla karşılaşıyor.

-İşyeri sahiplerinin ve işverenlerin kredi puanına dayalı değerlendirmeleri: İşyeri sahipleri ve işverenler, düşük kredi puanına sahip olan kişileri işe almayabiliyor veya işlerine son veriyor.

-Ebeveynlerin çocuklarının eğitim olanaklarında kısıtlamalar: Düşük sosyal kredi puanına sahip olan aileler, çocuklarının kaliteli eğitim almasında ve iyi okullara kabul edilmelerinde zorluklar yaşıyor.

Sağlık hizmetlerinde sınırlamalar: Düşük kredi puanına sahip olan bireyler ve çocukları, bazı sağlık hizmetlerine veya kaliteli sağlık kurumlarına erişimde kısıtlamalarla karşılaşıyor.

-Sigorta primlerinde artış: Düşük sosyal kredi puanına sahip olanlar, sigorta primlerinde artışlarla karşılaşıyor.

-İş yerindeki sosyal ilişkilerde zorluklar: Düşük kredi puanına sahip bireyler, iş yerindeki sosyal ilişkilerde zorluklar yaşıyor. Diğer çalışanlar tarafından dışlanıp itibar kaybı yaşıyor.

-Sosyal etkinliklere katılımda kısıtlamalar: Düşük kredi puanına sahip olanlar, sosyal etkinliklere katılmak veya toplum hizmetlerine dahil olmak gibi konularda sınırlamalarla karşılaşıyor.

-Vize başvurularında zorluklar: Düşük sosyal kredi puanına sahip olanlar, yurtdışı seyahatleri için vize başvurularında zorluklarla karşılaşıyor.

-Hükümet hizmetlerine erişimde sınırlamalar: Düşük kredi puanına sahip bireyler, bazı hükümet hizmetlerine erişimde sınırlamalarla karşılaşıyor.

-Sosyal medya ve dijital platformlardaki kısıtlamalar: Düşük kredi puanına sahip olanlar, sosyal medya ve diğer dijital platformlarda kısıtlamalarla karşılaşıyor.

-İşyeri kredisi ve iş geliştirme fırsatlarında sınırlamalar: Düşük sosyal kredi puanına sahip olanlar, işyeri kredisi veya iş geliştirme fırsatlarına erişimde kısıtlamalarla karşılaşıyor.

-Sosyal kredi puanı düşürme tehlikesiyle baskı: İnsanlar, sosyal kredi puanlarını düşürebilecek davranışlardan kaçınmak için baskı altında hissediyor. Bu da ifade özgürlüğü ve kişisel özgürlükler üzerinde baskı yaratıyor.

Yukarıda bahsi geçen konular insanları robotlaştırmaktan başka bir şeye hizmet etmiyor. İnsanların hatalarından geri dönüş hakkı bırakmayan sistem, aynı zamanda kötü niyetli kişilerin iktidara gelmesi ile Mısır'daki piramit işçilerine bile özenecek bir toplum oluşturacak gibi görünüyor. Ülkemizde de yavaş yavaş dillendirilen sistem, aslında sistemin üreticileri tarafından dünya çapında pazarlanıyor. Pilot bölge Çin'de başarı elde etmeleri, tüm insanlığı ruhsuz duygusuz robotlara dönüştürebilme konusundaki cesaretleri iyice arttırdı. Umarım, bizim politikacılarımız günün birinde bu tuzağa düşmemeyi başarır. Kalın sağlıcakla.