İnsan insanın kurdudur

Yönetmenliğini Fatih Özcan'ın yaptığı ve adını bir tüfek cinsinden alan Mavzer'de şöyle bir diyalog geçiyor: 'Mavzer tüfeklerin kralıdır.'

Ben de gönül rahatlığıyla (daha baştan) şunu söyleyebilirim: Bir ilk film olarak Mavzer, kral bir film olmuş.

Dün itibariyle (25 şehirde 43 sinemada) gösterime giren Mavzer'i benim gözümde 'iyi film' yapan nedir?

Her şeyden evvel, ele aldığı hikayeyi yalın, bir o kadar etkileyici biçimde anlatmayı başardığı için...

İnsanı merkeze alan öyküsünü (darbı mesel oluşturacak paralellikte) bir kurt hikayesi ile beslediği ve gereksiz diyaloglardan kaçındığı için...

Karakterlerinin duygu dünyasındaki değişimleri, sarsıntıları, yükselişleri, çatışmaları yansıtmayı ustalıkla başardığı için...

Mekan ve kostüm tasarımlarıyla köy atmosferini, insanların davranış biçimlerini ve bembeyaz kar örtüsüyle Niğde kırsalını nefis görüntüler eşliğinde beyazperdeye yansıttığı için...

Müziğin gücünü minimal ölçüde, sadece gerektiği kadar kullandığı için...

Bittabii, bütün bu kalemleri ustalıkla harmanlamak ise bir yönetmenlik başarısıdır.

Pek çok yönetmenin üçüncü-beşinci filminde bile erişemediği bu sinemasal olgunluk nereden geliyor?

Fatih iyi bir gözlemci, iyi bir hikaye anlatıcısı, çalışkan, detaycı ve titiz bir yönetmen olabilir ama bunlara bir artı daha ekleyecek olursak, anlattığı hikayenin insanlarını, yaşadıkları coğrafyayı yakinen tanıyor olmasıdır. Evet, yönetmenimiz Niğdeli ve bildiği bir konudan/yöreden başlamasının, Mavzer'in başarısında artı unsur olduğunu düşünüyorum.

Nitelikli oyunculuk performanslarıyla dramatik yapısını daha da güçlendiren Mavzer, temelde miras kavgası üzerine kurulu bir aile dramı...

İki erkek kardeşten küçüğü Bekir (Ozan Çelik) babalarının kendilerine bölüştürdüğü mirası beğenmeyip, ağabeyi Veysi'ye (Serhat Kılıç) diş bilemeye başlayınca insanoğlunun ezeli düşmanı olan mal hırsı ve haset devreye girer ve (Habil ile Kabil misali) kardeşler birbirine düşman kesilir.

Öte yandan, bir kurt saldırısında birkaç koyunu telef olan Veysi, sürüsünü korumak için iyi bir Mavzer'e sahip olmak ister, lakin bunun için yeterli parası yoktur.

Dükkanında 'tüfeklerin kralı' dediği mavzer bulunan bir esnaf, Veysi'yle anlaşma yapar: Kurdu vurup bana getirirsen, mavzer senindir.

Veysi kurdu getirir getirmesine ancak avlanan dişi kurt ve yavrusudur, erkek kurt ise hayatta kalmıştır ve kurt dediğin inine yapılan saldırıyı asla unutmaz.

Bundan böyle Veysi'nin iki düşmanı vardır: Kardeşi Bekir ve sağ kalan kurt...

Filmin merkezinde yer alan cümle ise şudur: İnsan insanın kurdudur.

Böylesine sade fakat ontolojik derinliği olan cümleden hareketle insanoğlunun 'benlik' duygusuna ayna tutan Mavzer, ezeli ve ebedi düşman haset duygusunun acı meyvesini kartopu gibi büyütüp önümüze bırakıyor.

Mavzer ile ilgili 'keşke'lerim ise bir iki detaydan ibaret...

Miras meselesinde, babasını ve ağabeyini karşısına alacak kadar Bekir'in gözünü karartan mal hırsının nedenleri biraz daha temellendirilebilirdi.

Bekir'in hamile karısı Ayşe'nin (Burçak Dilekli) sessizlik yemini etmişçesine neden hiç konuşmadığını ve kayınvalidenin gelinleri arasında neden ayrımcılık yaptığını da tam çözemiyoruz.

Öte yandan, intikam peşinde dolaşan kurdun Veysi'yle karşılaştığı anın zirve noktalarından biri olması beklenirken, yönetmen ters köşe yapıyor, kurda yapacak iş bırakmıyor, zira düşman kardeş Bekir, kurttan önce davranmıştır bile...

Gerçi 'insan insanın kurdudur' cümlesi burada anlam kazanıyor; insanı kemiren hırsların, gerçek bir kurttan daha tehlikeli olduğu yönünde bir çıkarım söz konusu.

Ezcümle, pek çok festivalden ödüllerle dönen Mavzer'in yönetmeni Fatih Özcan, hikaye anlatmadaki becerisiyle sinemaya sağlam bir adım atıyor.

BEDİR ACAR