Bakü'nün kurtarılışının 106. yılı! Bakü Fatihi Nuri Paşa ve Kafkas İslam Ordusu'nun şehitleri unutulmadı
Yayın Tarihi: 16 Eylül 2024 Pazartesi 10:55:00
Güncelleme Tarihi: 16 Eylül 2024 Pazartesi 10:55:00
Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü'yü işgalden kurtarmasının 106. yıl dönümünde Bakü Fatihi Nuri Paşa ve Kafkas İslam Ordusu'nun şehitleri unutulmadı.
Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü'yü işgalden kurtarmasının 106. yıl dönümü kutlandı. Bakü Fatihi Nuri Paşa ve Kafkas İslam Ordusu'nun şehitleri unutulmadı.
"Nuri Paşa at belinde Türkiye'den Kars'tan gelir,
Azerbaycan diye diye yenilmeyen aslan gelir,
Dalgalanan Türk bayrağı istiklalden haber verir!"
Bu dizeler, Azerbaycanlıların Türkiye'ye, Türkiye'nin Azerbaycan'a bağlılığının simgesi. Kardeşin kardeşi kurtarmasının hikayesi.
Yıl 1918'di. Bakü Ermeni çeteleri ve Bolşeviklerin elindeydi. Azerbaycan milli şurası, 28 Mayıs 1918'de Tiflis'te Azerbaycan Cumhuriyeti'ni ilan etti.
Azerbaycan, Osmanlı Devleti ile Batum'da imzaladığı anlaşmaya dayanarak, askeri yardım talebinde bulundu.
Takvimler 4 Haziran'ı gösteriyordu. Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, Bakü ve Azerbaycan'ın diğer illerini kurtarmak için görevlendirildi. Kafkas İslam Ordusu Gence'ye ulaştığında, Azerbaycan Kolordusundan takviye aldı. Nefer sayısı 12 bine ulaştı.
Kafkas İslam Ordusu, güzergâhındaki Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir'i kurtardı. 30 saat süren şiddetli çatışmalardan sonra da Bakü'yü kurtardı. Türk ordusunun Bakü'ye girdiği 15 Eylül günü, şehir tarihinin en heyecanlı ve unutulmaz günleri yaşandı.
O günlerden geriye kalan, hepimizin çok iyi bildiği bir eser de var. 1914'te Azerbaycan milli şairi Ahmed Cevad tarafından yazılan "Çırpınırdı Karadeniz" şiiri, Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü'yü kurtardığı gün, Üzeyir Hacıbeyli tarafından bestelenerek ilk kez okunmuştu.
"Kafkaslardan aşacağız Türklüğe şan katacağız
Türkün şanlı bayrağını turan ele asacağız"
Kafkas İslam Ordusu, Bakü'yü kurtarmak için girdiği çatışmalarda bin 130 şehit verdi.
Azerbaycan, Türk kardeşlerinin bu büyük fedakârlığını hiçbir zaman unutmadı.
İki devlet bir millet şiarı, günden güne daha da güçlendi.
Bugün, Türkiye dışında en fazla Türk şehitliği Azerbaycan'da bulunuyor.
Ülkenin çeşitli kentlerinde Kafkas İslam Ordusu şehitlerinin yattığı 14 Türk şehitliği var.
Bugün "Türk varsa umut vardır" sözü hala hafızalardaysa, bu ve bunun gibi sayısız fedakârlıklar sayesinde. Dağlık Karabağ yıllar sonra Ermeni işgalinden kurtarıldıysa, bu kardeşlik sayesinde...
Bakü'nün kurtuluşunun yıl dönümü dolayısıyla Türk şehitliğinde de anma töreni düzenlendi.
Törende Türkiye'nin Bakü Büyükelçisi Cahit Bağcı, Askeri Ataşe Tuğgeneral Gaffar Gören, KKTC Bakü Temsilcisi Ufuk Turganer, Büyükelçilik Müşavirleri, Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileri yer aldı. Azerbaycanlı gaziler ve vatandaşlar da katıldı. İstiklal Marşı ve Azerbaycan Milli Marşı okundu. Şehitlik anıtına çelenk sunuldu.