Gaziköy'de yaşayanlar tedirginlik içinde

AKŞAM, Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Marmara Denizi'nin altından geçerek karaya çıktığı Ganos segmentinin izini sürdü. Tekirdağ'a bağlı Gaziköy ve çevresinde yaşayanlar zeminden ve yapılaşmadan endişeli.

Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın, Marmara Denizi'nden geçerek Saros Körfezi'ne uzanan Ganos segmenti, Marmara'daki fay sistemleri içerisinde kilit önemde. Ganos, Marmara Denizi'nin batısı ile Kuzey Ege çukurunu içine alan fayın kuzeyinde ve güneyinde bulunan ana faya paralel faylardan oluşuyor. Son olarak 1912 yılında hareket eden fay 7.3'lük deprem üretti. Gaziköy (Tekirdağ) ile Saros Körfezi arasında uzanan fay 111 yıldır suskun ve güç biriktiriyor. Denizden çıkan fay sırasıyla Gaziköy, Güzelköy, Mursallı, Yörgüç, Gölcük, Yeniköy son olarak Kavakköy yerleşim alanlarının ardından Saros Körfezi'ne dalıyor.

FAYA BİNALI KARŞILAMA

Kahramanmaraş depreminin ardından Tekirdağ'a bağlı Gaziköy halkı depremle yatıp depremle kalkıyor. Çünkü Ganos fayı ilk bu mahalle ile buluşuyor. Korkularının en büyük nedeni ise köyün SİT alanı ilan edilmesinden sonra depreme dayanıklı yeni bina yapamamış olmaları. Mevcut binalarda köklü güçlendirmelerin de yapılmasının önünde yasal engeller bulunuyor.

HOŞ OLMAYAN MANZARA

Öte yandan bölgedeki çarpık yapılaşma da dikkat çekiyor. Fayın kara ile buluştuğu sıfır noktasında yapılan evler var. Gaziköy Mahallesi'ne komşu birinci derece heyelan bölgesi olan Hoşköy Mahallesi'nde tepe üzerine kondurulmuş villalar her an yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Boşaltılan evlerin altında dikilen apartman ise yaşanan çarpıklığın göstergesi niteliğinde.

FELAKETİN HABERCİSİ TEPE

400 nüfuslu Gaziköy'ün nüfusu yazın bini buluyor. Her türlü meyve ve sebzenin yetiştiği bereketli topraklarda doğup büyüyen yöre halkı olası deprem için tedirgin. Ancak yine de bölgeyi terk etmek istemiyorlar. Gaziköy içinde Ganos fayının binlerce yıl önce yaptığı etkinin bir sonucu olarak deniz taşları ve kabuklarından oluşan katmanlı tepeler yaşanacakların habercisi niteliğinde. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Gaziköy'de Ganos fayının 150 metre içine yerleştirdiği sismik cihazlarla hareketlerini izliyor.

FAY GERİLİM BİRİKTİRİYOR

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sismoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Eşref Yalçınkaya, "Ganos Fayı'nın Güncel Depremselliğinin İzlenmesi projesi kapsamında 2018 ila 2021 yılları bölgede 40 istasyonlu deprem gözlem ağı kurarak çalıştırdık. Fay şu anda suskun görünüyor. Bu fay gerilme biriktirmeye devam ediyor. Bu fay için 200 yıllık bir döngü söz konusu ise biz sürenin yarısındayız. Bölgede yapılaşma çok sağlıklı değil. Önümüzdeki bu süreyi buradaki bina stokunu yenileyerek kullanmamız gerekiyor. Bu bir fırsat henüz süremiz var. Bir an önce yapılaşmadaki kaliteyi artırarak planlama yapmalıyız. Bu konuda ilerleme kaydetmiş gözükmüyoruz. Kötü zeminlere yapılaşmanın önünü kapatmalı verimli ovaya zeytin bahçelerine değil daha sağlam zeminlere yapılarımızı planlamalıyız" dedi.

DEPREM KAPASİTESİ VAR

Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, "Ganos fay sistemi Tekirdağ çukurluğuna kadar kırıldı. Ondan sonraki kısım ise kırılmadı. Şu anda yakın bir zamanda deprem beklentimiz yok. Ancak fayın 7.2 ve üzerinde deprem üretme kapasitesi var" dedi.

9 AĞUSTOS 1912 ŞARKÖY-MÜREFTE DEPREMİ

7.3 olarak kaydedilen deprem sonrasında bölgede bin 200 civarında yapı yıkılmıştı. Balkan Savaşı'nın başlamasından iki ay önce meydana gelen deprem Osmanlı Devleti'ni derinden sarsmıştı. İstanbul Jeofizik Mühendisleri Odası'nın verilerine göre 2 bin 800 kişi ölmüş, 7000 kişi de yaralanmıştı.

BÖLGE HALKI TEDİRGİN

Gaziköy Muhtarı Ali Altıntaş: "Kahramanmaraş depreminin ardından halkımız tedirgin, bir şeyler yapılmasını istiyor. Ben de ilk deprem olduğunda bize kurtarma ekiplerinin çok geç gelebileceğini düşünerek bir ekip kurmaya karar verdim. Kendim de sertifikalı AFAD gönüllüsüyüm. Mahalleme ilk müdahale için gençlerden oluşan ilk müdahale ekibini kurmak istiyorum" dedi.

SİT ALANI ENGELİ

Muhtar Altıntaş sözlerine şöyle devam etti: "1994 yılında Gaziköy birinci derecede arkeolojik SİT alanı oldu. 2004 yılında birinci ve ikinci derece arkeolojik SİT alanı ilan edildi. 2016 yılında Edirne Kültür Varlıkları Koruma kararı ile ikinci derece kentsel arkeolojik SİT alanı oldu. Halk binasını yıkarak yerine depreme dayanıklı ev yapamıyor. Köyümüzden Ganos fayı geçiyor. Böylesine tehlikeli bir bölgede kesinle dönüşüm şart. Yetkililerden bu konuda yardım istiyoruz. Koruma imar planındaki basit ve esaslı onarım ile sorunumuz çözülmez. Köklü kararlara ihtiyaç var."

ŞAŞKINLIĞA UĞRADIK

Mehmet Kaya (Çiftçi): Benim iki tane evladım var. Evlenseler yeni bina yapamam, ev yok. Bu nedenle gençlerimiz çiftçiliği bırakıp çevre illere göç ediyor. Deprem nedeniyle son günlerde çok tedirginiz. Fay hattı köyümüzden geçtiği için korkuyoruz. Kahramanmaraş depreminde gördüğümüz yıkım manzaraları bizleri şaşkınlığa uğrattı. Biz köyümüzü terk etmek istemiyoruz. Köyümüzde değişim ve dönüşümün yapılmasını talep ediyoruz.

YAŞAMAK ZORUNDAYIZ

İbrahim Deniz (Çiftçi): Deprem ülkemizin bir gerçeği. Bu gerçekle yaşamak zorundayız. Ancak bilimsel yöntemlerle binalarımızı daha güvenli hale getirmek mümkün. Ne yazık ki köyümüzdeki yasaklar nedeniyle bunu mümkün kılamadık.