Yeni elektrik tarifeleri yürürlükte! Bakan Dönmez ayrıntılarını canlı yayında açıkladı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez TRT Haber'de katıldığı TV programında açıklamalarda bulundu.

Fatih Dönmez'in açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:

Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından yapılan açıklama ile dar ve orta gelir grubundaki vatandaşlar lehine iyileştirmeler yapmış olduk. Mesken abone grubunda oturduğumuz ev statüsündekiler yararlanıyor. Vakıf, dernek ve cemevleri de bu kapsama alınmış oldu. Kırsal alanlardaki vatandaşlarımızın içme suyu şebekesindeki ihtiyaçları vardı. Bunlar da dahil edilmiş oldu. KDV yüzde 8'e düşürüldü. Bununla birlikte ticarethanelerde kademeli uygulamaya geçtik. Günlük 30 kw saat, aylık 900 kw saat eder. Ocak-Şubat'taki tüketimlerini dikkate alarak böyle bir düzenlemeye gidilmiş oldu. Böylece yüzde 80'in üzerinde kapsama alındı.

Tarımsal sulamada kullandığı elektrikle ilgili olarak KDV yüzde 18'den 8'e indirilmek üzere iyileştirilme yapılmış oldu.

Tüketime göre değişmekle birlikte yüzde 8 ile yüzde 14 arasında indirime tekabül ediyor. Birinci kademede 1 kw Enerji için 137 kuruş ödenirken bu 126 kuruşa düştü. Ticarethanede de birinci ve ikinci kademe arasında yüzde 25'lik indirim yapılmış oldu.

Bu uygulama 1 Mart'tan itibaren geçerli. 1 Mart sonrası tüketimler yeni tarife ile faturalandırılacak. Mart ayında bir geçiş dönemi olmuş olacak.

Mevzuata göre 30 gün içinde sayaçların okunması lazım. Bazen tatil günleri oluyor, bazen vatandaş evinde olmuyor, görevli okuyamıyor. Endişeye gerek yok. Sayacın okunma süresine göre ilk ve ikinci kademeden yararlanma söz konusu. Burada mağduriyet söz konusu değil. Vatandaşlarımız hem EPDK hem de bakanlığımıza başvuru yapabilir, varsa bir sorun düzeltilir.

Özellikle stratejik emtialar küresel krizlerden ve gerilim noktalarından özellikle de sıcak çatışmaya dönüşmüşse çok çabuk etkilenen emtialar bunlar. Bir çatışmanın içindeki taraflardan biri tedarikçiyse Ukrayna gaz boru hatlarının geçtiği güzergahlardan birisi. Bu ürünlerin üretilmesi ve taşınmasındaki krizler fiyatları ister istemez etkiliyor. Yaptırımlar konuşuluyor sıkça. Bunlar netleşmedi. Krizden önce doğal gazın Avrupa'daki ticaret merkezlerindeki fiyatı 900 dolarken sıcak çatışma ile birlikte 1400 dolarlara çıktı. Gevşeme oldu şimdi 1100 Dolar seviyesinde. Ambargolar da var. Bu tip malların tedariğindeki kısıtlılık fiyatların artmasına neden oluyor. Bu piyasalara etkisi sınırlı kalmış olur. Görüşmeler devam ediyor. Türkiye olarak da pozisyonumuzu Cumhurbaşkanımız ifade etti. Her iki ülke ile tarihsel bağlarımız olduğu. İyi ilişkilerimiz oldu. Böyle bir durumun bizim açımızdan kabul edilemez olduğunu Cumhurbaşkanımız ifade etti.

Biz pandemi öncesi, esnası ve sonrası fiyatlar çok dalgalı. Sadece enerji ürünleri açısından değil, hammadde fiyatlarında da artışlar oldu. Pandemi esnasında 1000 metreküpü 100-110 dolara düşen doğal gazın fiyatı pandemi sonrası 1400-1500 dolarlara kadar çıkmıştı. 1-2 gün sınırlı olmak üzere 2000 dolarları test etti. Kömürün fiyatı 250 dolara çıktı. Krizle birlikte orada da yükselme var. Bu yüklerin büyük kısmını üstümüze aldık. Doğal gaz ve elektrikte geçtiğimiz yıl devletin yüklendiği bedel 100 milyar lira. Akaryakıtta da vergiden feragat edilmişti, 65 milyar lira. Sırf gaz ve elektrikte hane başına 5 bin liralık destek verildi. Bu sene destek miktarı da bu rakamın altında olmayacak.

Elektriği tedarik şirketlerinden alıyoruz. Perakende olarak elektrik satan şirketler var. Tedarikçiler de elektriği üreticiden ya da elektrik borsasından elektrik alıp bize satışını yapanlar bunlar. Birçok vatandaşımız serbest tüketici durumunda. 120 kw'ın üstünde tüketim varsa, cep telefonundaki operatör değişimi gibi tedarik şirketini değiştirme hakkınız var. Elektriğin fiziksel olarak bize ulaştıran elektrik iletim ve dağıtım şirketleri.

Arz güvenliği bizim alanda her şeyden önemli. Olmayan elektrik ve gazın bedelini neyle mukayese edeceksiniz. Biz bunun için elektrik ve gaz tarafında teknik altyapı kapasitesini artırmak için ciddi yatırımlar planlandı. 15 yıl önce kurulu güç 32 megawattı bugün 100 bin megawatt sınırına geldi. Yenilenebilir enerjiye verilen destek ve teşviklerle üretim sayısı artmış oldu. Yüzde 65 yerli pay oluyor. Hidroelektrik ve rüzgar santralleri her zaman aynı üretimi yapamazlar. Depolama önümüzdeki dönemde daha çok duyacağız. Bataryalarda depolayıp kullanmak. Nükleerde emisyon yok. Her yıl ortalama yüzde 4-5 civarında elektrikte talep artışı var.

Avrupa'nın en büyük tedarikçisi Rusya. Gazın yüzde 40'ını Rusya alıyor. Kuzeyden Ukrayna'dan dahil olmak üzere başka boru hatlarından doğal gaz Avrupa'nın içlerine taşınıyor. TürkAkım devreye girdi. Karadeniz altından kendi gazımızı alıyoruz. Tedarikçi ülke Rusya. Ülkenin kaynak çeşitliliğini dengeli şekilde oturtuyor olması. Azerbaycan'dan doğal gaz alıyoruz. İran'dan boru hattımız var. LNG terminallerimizin giriş ve işleme kapasitelerini artırmak üzere ciddi kapasite artışına gittik.

81 ilin tamamında doğal gaz var. Sanayimiz kullanıyor. Bu kadar gaz tüketimi olan bir ülkede tek bir tedarikçiye bağlı kalarak sistemi ayakta tutmak mümkün değil.

TANAP ve TürkAkım2 transit geçiş sağlıyor. Kısa ve orta vadede büyük projeler için ciddi süreye ihtiyacınız var. Özellikle Avrupa açısından baktığımızda çok kısa, orta vadede pratik bir çözüm yok. Başka kaynaklar pazara ulaşır. LNG konusu var, daha mobil, daha hızlı çözüm üretecek. Doğal gaza talep daha çok olduğu için küresel anlamda doğal gazın payı artıyor.

Karadeniz'deki programımızdan dolayı Doğu Akdeniz'deki gemilerimizi Karadeniz'e sevk etmiştik. Karadeniz'deki programın takvimi sıkışık olduğu için çektik. 540 milyar metreküpe ulaştık. Üretim kuyularımız devam ediyor. Şu anda Fatih Sondaj Gemimiz Karasu 1 adını verdiğimiz noktada sondajına devam ediyor, keşif amaçlı. Bu sahalar birbirine benziyor. 2-2.5 ay sürecinde çalışmalar tamamlanınca varsa yeni müjdeleri vatandaşımızla paylaşacağız. Cumhuriyetin 100. yılında ilk üretimi yapmak hedefimiz.

Biz denizlerde aramaya çok olmadı 2018 gibi başladık. Daha önce sismik gemilerimiz vardı ama sondaj gemilerimiz yoktu. Dördüncü gemi 1-2 ay içinde ülke sınırlarımız içinde olur. Sondaj kabiliyetimizi artırdık. Başkasına bağımlı olunmaksızın aramaları sondajları yapabilir hale geldik. Karadeniz'de TPAO ile uluslararası petrol şirketlerinin keşif amaçlı aramaları olmuş. Oralarda bir keşif olmamış.

İlk yıl üretimi yüksek olmayacak. 3-4 milyar metreküple başlayacağız. Oradaki üretimimizi 4-5 kat artıracağız. 25 yıl yetecek kadar gaz rezervi var. Konutların gazını bu sahadan karşılayabilecek seviyede olacağız. Yerli kaynağın çok daha ekonomik olacağını öngörüyoruz. Devletin bu tür hizmetlerde kamu hizmeti kapsamında ithal ettiğimiz gaza göre çok daha ekonomik olacak.

Nükleer güç santralinde inşaat devam ediyor. 4 reaktör olacak. Her bir reaktörün kurulu günü 1200 megawatt. Elektrik ihtiyacımızın yüzde 10'unu oradan elde edeceğiz. 20 bin civarında işçi, teknisyen, mühendis orada çalışıyor. 200-300 mühendisimizi Rusya'ya göndermiştik. Bu tip projeler insanın karşısına çok sık çıkan projeler değil. 50-60 yıllık hayalimizi yeni hayata geçiriyoruz. Rusya ile ilişkilerimiz enerji bağlamında doğal gazdan ibaret değil. İnşallah aksama olmadan 2023'te ilk reaktörümüzü devreye alacağız. 500'ün üzerinde çalışan reaktör var. İnşaatı devam eden 90 reaktör var. İnsanoğlu ucuz ve güvenilir enerji kaynağından kolay kolay vazgeçmeyecek görülüyor. Emisyon üretmiyor.