Lahey'de ilk duruşma sona erdi... Soykırımcı İsrail Adalet Divanı'nda yargılanıyor

Uluslararası Adalet Divanındaki "soykırım" davasının duruşmasında davacı Güney Afrika'yı temsil eden avukatlar, İsrail'e "Gazzelilere yönelik bilinçli eylemlerinin soykırım niyetini kanıtladığı" suçlamasını yöneltti. Uluslararası Adalet Divanında görülen ve işgalci İsrail'in soykırımla suçlandığı davada ilk duruşma sona erdi.

AA

ABONE OL

Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, İsrail'in Gazze'deki eylemleriyle Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle Uluslararası Adalet Divanında (ICJ) açtığı davanın ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin duruşması başladı.

Duruşmanın ilk gününde Güney Afrika tarafı, İsrail'e yönelik suçlamalarını gerekçe ve dilleriyle Divan'a sundu.

Duruşma, Güney Afrika ve İsrail tarafından sadece bu dava için atanan ad hoc hakimlerin yeminleriyle başladı. Daha sonra Divan Başkatibi Philippe Gautier, Güney Afrika'nın ihtiyati tedbir taleplerini okudu.

Güney Afrika tarafı adına ilk söz alan bu ülkenin Hollanda Büyükelçisi Vusimuzi Madonsela, "Yaygın insan hakları ihlallerinin on yıllardır cezasız kalması İsrail'i cesaretlendirdi." ifadesini kullandı.

Duruşmada Güney Afrika tarafını temsil eden hukukçular İsrail'e, Gazzelilere yönelik bilinçli eylemlerinin soykırım niyetini kanıtladığı suçlamasını yöneltti.

AA FOTO MUHABİRLERİNİN GAZZE'DE ÇEKTİĞİ FOTOĞRAFLAR DA KANIT OLARAK GÖSTERİLDİ

İsrail'in soykırımla suçlandığı davanın ilk duruşmasında Güney Afrika hukuk ekibi, AA foto muhabirlerinin Gazze'de çektiği fotoğrafları da kanıt olarak mahkeme heyetine gösterdi.

Güney Afrika'yı temsil eden avukatlardan Adila Hassim, soykırımın delillerinin başvuru dosyasında mevcut olduğunu ve BM kurumlarınca da tescil edildiğini belirterek, "(İsrail'in) Eylemleri, soykırım sonucunun çıkarılabileceği sistematik davranış kalıbı göstermektedir." dedi.

İsrail'in öldürdüğü kişilerin sayısının "Gazze'de hiçbir yerin güvenli olmadığını" gösterdiğine dikkati çeken Hassim, Gazzelilerin bir kısmının, İsrail'in "güvenli koridor" ilan ettiği bölgelerde öldürüldüğünün altını çizdi.

Hassim, "İsrail, her bir bombanın kaç sivilin hayatına mal olacağının tam olarak bilincinde olarak benzersiz ve emsalsiz sayıda sivili öldürmüştür." değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan, İsrail'in Gazze'ye insani yardımları da "ısrarla" engellemeye devam ettiğini vurgulayan Hassim, Gazze'ye yeterli gıda, kıyafet ve hijyen malzemelerinin teslim edilemediğini, Gazzelilerin temiz suya erişimlerinin engellendiğini dile getirdi.

Hassim, soykırımın önceden ilan edilemeyeceğini ancak Uluslararası Adalet Divanının soykırımı tespit edebileceğini belirterek, Divan'dan ihtiyati tedbir kararı almasını istedi.

"GÜNEY AFRİKA, İSRAİL'İN FİLİSTİNLİLERE YÖNELİK SOYKIRIM SÖYLEMİNDE YALNIZ DEĞİL"

Güney Afrika'yı temsil eden avukatlardan Tembeka Ngcukaitobi de Divan'ın, Güney Afrika'nın tedbir taleplerini kabul etmek için "soykırımın gerçekleştiğine" değil mevcut deliller ışığında "soykırım tehlikesinin varlığına" ihtiyaç duyduğunu belirtti.

Ngcukaitobi, Güney Afrika'nın, İsrail'in Gazze'deki Filistinlilere yönelik soykırım söylemine dikkati çekerek, 15 Birleşmiş Milletler (BM) Özel Raportörü ve 21 BM Çalışma Grubu üyesinin de Gazze'de yaşananların soykırım olduğu konusunda uyarıda bulunduğunu hatırlattı.

İsrail askeri yönetimi ve devlet görevlilerinin, soykırım niyetini açığa vuran açıklamalar yaptığını anımsatan Ngcukaitobi, bu kişilerin Gazzelilerin yok edilmesi ve Gazze'nin tamamen yıkılmasını istediklerini dile getirdiklerini anlattı.

İngiltere'de ana muhalefetteki İşçi Partisinin eski lideri Jeremy Corbyn de duruşmayı izleyenlerin arasında yer aldı.

Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde yer alan Divan'da tarafların hazır bulunduğu salonda halka açık yapılan duruşma canlı yayımlanıyor.

Duruşmada, Gazze'deki durumun Ukrayna-Rusya gibi davalardan daha değersiz olmadığı vurgulandı.

"KURBANLARIN CANLI YAYINLADIKLARI TARİHTEKİ İLK SOYKIRIM GAZZE'DE OLDU"

Uluslararası Adalet Divanında konuşan avukat Ni Ghralaigh, "Kurbanların, dünyanın bir şeyler yapabileceği umuduyla canlı yayınladıkları, tarihteki ilk soykırım Gazze'de oldu." dedi.

GÜNEY AFRİKA'NIN TALEP ETTİĞİ İHTİYATİ TEDBİRLER

Güney Afrika, 29 Aralık'taki yazılı başvurusunda, mahkemeden İsrail aleyhine 9 ihtiyati tedbir kararına hükmedilmesini talep etti.

Güney Afrika'nın istediği ihtiyati tedbirler arasında İsrail'in, Gazze'deki askeri operasyonları derhal durdurması, Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli tedbirleri alması, yerlerinden edilenlerin evlerine dönerek yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişimlerini sağlaması, soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atması, soykırımın delillerini muhafaza etmesi ve verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Divan'a düzenli rapor sunması yer alıyor.

Uluslararası Adalet Divanı, Birleşmiş Milletler (BM) anlaşmaları ile uluslararası anlaşmalara konu sorunların çözümü konusunda BM yargı organı olarak görev yapıyor.

GÜNEY AFRİKA'NIN İSRAİL'E KARŞI ICJ'DE AÇTIĞI "SOYKIRIM DAVASI"

1948 tarihli BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nin 9. maddesi uyarınca, bir devletin sözleşmenin maddelerini ihlal etmesi durumunda, sözleşmeye taraf herhangi bir devlet, ihlalci devlet aleyhine ICJ'de dava açabiliyor.

Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze'de işlediği fiillerle Soykırımın Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Aralık'ta ICJ'de dava açarak İsrail aleyhine ihtiyati tedbir kararı alınmasını talep etti.

Güney Afrika, durumun aciliyeti sebebiyle ICJ'den tedbir kararına hükmetmesini talep ederken duruşmaların tamamlanmasının ardından Divan, tarafların beyanlarını ve delillerini inceleyerek karar için müzakerelere başlıyor.

Kararının açıklanması için hakimleri bağlayan bir son tarih bulunmamakla birlikte, Divan'ın önce yargılamalarına bakıldığından soykırım gibi aciliyet gerektiren durumlarda bu sürenin birkaç hafta olduğu görülüyor.

Güney Afrika, İsrail aleyhine açılan soykırım davasında Uluslararası Adalet Divanının (ICJ) verdiği karar ne olursa olsun insanlık ve Filistinliler için büyük bir zafer kazanıldığını bildirdi.

Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı Sözcüsü Clayson Monyela, sosyal medya platformu X'ten yaptığı açıklamada, mahkemeye sunulan delillerin görmezden gelinemeyeceğini vurguladı.

Monyela, "Sonuç ne olursa olun, Güney Afrika, Filistinliler ve insanlık için büyük bir zafer kazandı. Onlara dünyanın en yüksek mahkemesi önünde bir ses verdik. ICJ hakimlerine ve dünya çapında izleyenlere sunulan delil görmezden gelinemez." ifadesini kullandı.

Güney Afrika Cumhuriyeti'nin, İsrail'in Gazze'deki fillerinin Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği gerekçesiyle ICJ'de açtığı davanın ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin duruşması bugün başladı.

Duruşmanın ilk günü, Güney Afrika'nın Amsterdam Büyükelçisi Vusimuzi Madonsela'nın ülkesinin Divan'dan, İsrail aleyhine talep ettiği 9 ihtiyati tedbiri okumasının ardından sona erdi.

Yarınki duruşmada, İsrail heyeti savunma yapacak.

SALDIRILARIN DURDURULMASINA YÖNELİK TALEP YARIN GÖRÜŞÜLECEK

Uluslararası Adalet Divanına İsrail'in Gazze'deki tüm askeri operasyonlarını derhal durdurulması için başvuruda bulunan Güney Afrika'nın ihtiyadi tedbir kararı talebi ise yarın gerçekleştirilecek duruşmada İsrail'in sözlü savunmasının dinlenilmesinden sonra değerlendirilecek.

HAMAS, DURUŞMAYI MEMNUNİYETLE KARŞILADI

Hamas Siyasi Büro Üyesi Bassem Naim, Güney Afrika'nın açtığı soykırım davasının Uluslararası Adalet Divanında görülen ilk duruşmasını memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Hamas tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Mahkemeden kurbanlar için adalet sağlayacak, saldırıların durması ve savaş suçlularının sorumlu tutulması yönünde çağrıda bulunacak bir karar bekliyoruz" denildi.

DİĞER ÜLKELERE DAVAYA DESTEK ÇAĞRISI

Filistin Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ammar Hijazi yaptığı açıklamada, diğer ülkeleri de Güney Afrika tarafından açılan ve çürütülemez kanıtların yer aldığını söylediği davaya destek vermeye davet etti. Davayı uluslararası sistem açısından bir dönüm noktası olarak tanımlayan Hijazi, İsrail'i Gazze'de hayatın temellerini yok etmekle suçladı.

"YANLIŞ VE DAYANAKSIZ İDDİALAR"

İsrail Dışişleri Bakanlığı ise mahkemenin duruşmada yanlış ve dayanaksız iddiaları dinlediğini ileri sürerek Güney Afrika heyetini "Hamas'ın mahkemedeki temsilcileri" olmakla suçladı. İsrail Dışişleri Bakanlığı, "Güney Afrika'nın Hamas'ın Gazze'de sivilleri canlı kalkan olarak kullandığı ve hastane, okul, BM sığınakları, cami ve kiliselerde faaliyet gösterdiğini" görmezden geldiğini iddia etti.

İSRAİL BASINI DAVADAN ENDİŞELİ

İsrail'in önde gelen medya kuruluşlarından biri olan The Times Of Israel, duruşmaya ilişkin uzmanların görüşlerine de yer verilen haberinde, davanın endişe sebebi olması gerektiğine dikkat çekti. Netanyahu'nun "Amalek" çıkışı, Filistinlileri "karanlığın çocukları" olarak nitelendirmesi ve İsrailli bakanların Filistinlileri "insan dışı varlıklar" olduğuna dair açıklamalarının Güney Afrika hukuk ekibine İsrail'in soykırım saikiyle hareket ettiğini iddia edebilme olanağı sağladığına dikkat çeken medya kuruluşu, soykırım davasının uzun yıllar sürebilecek olsa dahi Yahudi devleti aleyhinde tehdit oluşturduğu yorumunda bulundu.

KARAR YILLAR SÜREBİLİR

Lahey'de bulunan Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin İsrail'in Gazze'deki saldırılarını sona erdirmesi yönündeki kararı hızlıca alabilir ancak soykırım davasına ilişkin kararı alması yıllar sürebilir. Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından açılan davaya İslam İşbirliği Teşkilatı, Malezya, Türkiye, Ürdün, Kolombiya, Bolivya, Maldivler, Namibya, Pakistan, Kolombiya destek veriyor.

2022 yılında mahkeme, Rusya'nın Ukrayna'daki askeri eylemlerini "derhal" sonlandırması kararını vermiş ancak karar dikkate alınmamıştı.