İnsanlık tarihinde oruç

İlkçağda ilkel kabile dinlerine baktığımızda da oruç ibadetini görürüz, ilkçağın sonlarında şehir devletlerinin oluştuğu toplumlarda da oruç ibadetini görürüz. Büyük kitabî dinlerin yayıldığı ilk ve ortaçağ toplumlarında da bu ibadeti görürüz. 

Yani kısaca ifade edecek olursak oruç, evrensel bir ibadettir. Orucu olmayan bir dine rastlanmamıştır.  Dinler Tarihi araştırmalarında, göze çarpan ilk ve en önemli özellikler şunlardır: 
 Oruç, bütün dünya dinlerinde olmazsa olmaz bir ibadettir. Yani farzdır. 
 Senenin 365 gününde tutulmaz; yılın belirli bir döneminde ve sayılı günlerde tutulur. 
Bütün Dünya dinlerinde orucun zaman ve süresi sabah güneş doğmadan başlar, akşam güneş batınca biter. 
 Hepsinde temel şartlar aynıdır: 
a) Güneşin doğuşunda-batışına kadar hiçbir şey yenilip-içilmez. 
b) Cinsel ilişkide bulunulmaz. 
Bu kısa ana özelliklerden hareketle Dinler Tarihi ile uğraşan bilim adamlarının büyük çoğunluğu, tüm dünya dinlerinde bu oruç ibadetinin ilahi kökenli olduğu hususunda görüş belirtmektedir. 
Konuyu daha fazla uzatmadan Yüce kitabımız Kur’an’ın bu konudaki tesbiti ile bu gerçeği mühürleyelim: 
 Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı (Bakara, 183). 

Ecdâd yâdigârı ulu camilerimiz 

Ulu Camii, ibadet aşkı ile yanıp tutuşan müminleri, ahşap oymaların paha biçilemez bir görünümle bütünleştiği 3 kapı ile kendisine buyur eder. İçeri girdikten sonra başınızı biraz yukarı kaldırırsanız sizleri kıskıvrak saran her biri gönül kalemi ile hat edilmiş 4 er kubbeli 5 bölüm görürsünüz. Kubbe ve duvarlarında yer alan dev boyutlardaki yazılar, Ulu Cami’nin kendine özgü özelliklerindendir. Günümüzde Ulu Cami’de 21 hattat tarafından yapılmış 45 levha, 87 duvar yazısı bulunmaktadır.  Gözlerinizi o nakış gibi işlenen kubbe ve duvarlardan alabilirseniz caminin ortasındaki şadırvanın üstündeki kubbenin açık olarak yapılmış olduğunu görürsünüz. Telle örtülü bu orta kubbeden giren yağmur damlaları havuzda toplanır, ışık ise camiyi aydınlatırdı. 

BÜYÜLÜ ŞADIRVAN

Günümüzde kubbe camekanla kaplı olduğundan yağmur suyu toplama işlevini kaybetmiş ama aydınlatma görevi hala devam etmektedir.  Güneş’in nazlanarak gelen ışınları, Ulu Camii’nin kubbesinden içeri girdiği zaman, Uludağ’ın berrak suları ile şakırdayan şadırvanında sizleri misal alemine doğru uzunca bir yolculuğa çıkarır. Bu büyülü şadırvan, İstanbul’dan Bursa’ya siyasi sürgün olarak gelen Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi tarafından yaptırılmıştır. Suyu en tepeden tek merkezden kaynayan bu şadırvanda su, havuza dökülürken Allah’ı tesbih edercesine 33 ayrı yerden akmaktadır.  Şadırvanın o muhteşem pırıltısından gözlerinizi bir an kaldırabilirseniz, karşınızda sizi asaleti ve bir o kadarda naifliği ile gelin misali karşılayan sırlarla dolu minberi göreceksiniz. 

OSMANLI'DAN BiR PORTRE: Emir Sultan

Osmanlıların kuruluş devrinde Bursa'da yaşayan büyük veli. Asıl adı Muhammed Şemseddin olan Emir Sultan, 1368'de Buhara'da doğmuştur. Babası, çömlekçi manasına gelen "Emir Külâl" lakabı ile tanınan devrinin mutasavvıflarından Seyyid Ali'dir. Kaynaklar, kendisinin seyyid olduğundan bahsetmektedir ki; soyları Hz. Hüseyin'e (ra), ondan Hz. Ali (ra) ve dolayısıyla Peygamber Efendimiz'e (sas) dayanır.  Sultan Yıldırım Bayezid'e damat olmasından dolayı da, "Emir Sultan" denmektedir. 

İFTAR DUASI

Allahım! Senin Rızan için oruç tuttum sana güvendim, senin rızkın ile orucumu açtım. Hamd olsun verdiğin nimetlere, sağlık ve afiyete. Allahım beni, anamı, babamı ve bütün mü’minleri bağışla. Rahmetini ve yardımını üzerimizden esirgeme. Bizlere yaşama ve dayanma gücü ver. Senin her şeye gücün yeter! Amin 

DÜĞÜN ÇORBASI

 Malzemeler 
• 500 gr. Haşlamalık et  • 7 su bardağı su 
• 2 adet limon  • 3 adet yumurta  • Bir yemek kaşığı domates salçası  • 2 yemek kaşığı tereyağ  • 1 yemek kaşığı kuru reyhan  • 1 çay kaşığı tuz 

 Hazırlanışı 

Eti su ile birlikte tencereye alın ve birkaç saat haşlayın. Eti içerisinden alın. Limonların suyunu sıkıp yumurta ile çırparak azar azar çorbaya ekleyin. Küçük bir tencerede tereyağını eritin ve içine salça ekleyerek kavurun. Kavrulan salçayı çorbanın içine dökün etleri parçalayarak çorbanın içine bırakın ve tuzu ilave edin. Kuru reyhanı ilave ederek servis edin. 

MÜCEZZEA

 Malzemeler 
• 500 gr. Haşlamalık et  • 7 su bardağı su 
• 2 adet limon  • 3 adet yumurta  • Bir yemek kaşığı domates salçası  • 2 yemek kaşığı tereyağ  • 1 yemek kaşığı kuru reyhan  • 1 çay kaşığı tuz 

 Hazırlanışı

Eti su ile birlikte tencereye alın ve birkaç saat haşlayın. Eti içerisinden alın. Limonların suyunu sıkıp yumurta ile çırparak azar azar çorbaya ekleyin. Küçük bir tencerede tereyağını eritin ve içine salça ekleyerek kavurun. Kavrulan salçayı çorbanın içine dökün etleri parçalayarak çorbanın içine bırakın ve tuzu ilave edin. Kuru reyhanı ilave ederek servis edin. 

KURU YUFKA TATLISI

 Malzemeler 
4 adet kuru yufka ekmek 
1 su bardağı ceviz içi 
3 yemek kaşığı tereyağı 
Şerbet için Malzemeler 
3 su bardağı su 
3 su bardağı şeker 
 
 Hazırlanışı 

Şerbeti için su ve şekeri kaynatıp kenara alın. Yufkaları su serperek nemlendirin. Tereyağını eritin ve yufka ekmeklerinin arasına tereyağı ve cevizleri serperek kat kat dizin. On beş dakika sonra 180 derece fırında kızarana kadar pişirin. Fırından çıkartıp dilimleyin ve sıcak şerbeti dökerek servis edin.