Vergi istismarına geçit yok

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın “Bir ülkeden 26 milyon mektup geliyor” sözleriyle dikkat çektiği yurtdışı alışverişleri, ekonomide büyük kayba neden oluyordu. Edinilen bilgiye göre, Türkiye'ye 2018'de 26 milyonu Çin'den olmak üzere 60 milyon adet mektup statüsünde ticari ürün girdi. Bu ürünlerin değeri 3 milyar euro’yu (yaklaşık 20 milyar TL) aştı. Bireysel ithalat olarak tabir edilen sistem, hem perakende sektörünü tehdit ediyor, hem de vergi kaybı ve cari açık olarak ekonomiyi etkiliyordu. 

22 EURO SINIRI KALDIRILDI 

Ticaret Bakanlığı’nın yeni düzenlemesiyle bu vergi istismarı son bulacak. Yönetmeliğe göre, 22 euro’yu aşmayan alışverişlerde uygulanan gümrük vergisi muafiyeti kaldırılacak. Posta ve kargo yoluyla gelen tüm gönderilere, bedeli ne olursa olsun yüzde 18-20 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Resmi Gazete’de yayımlanan karar, 15 gün sonra yürürlüğe girecek. 

EN BÜYÜK KAYIP ‘UCUZ ÜRÜNLER’ 

Uzmanlar, bu alandaki en büyük vergi kaybının 22 euro’nun altındaki ürünlerde olduğunu belirtiyor. E-ticaret devlerinin Türkiye’deki pazar payına bakıldığında ise en çok alışverişin Aliexpress’ten yapıldığı görülüyor. Bu sıralamada Aliexpress’i, Gearbest ve Amazon takip ediyor. Geçtiğimiz aylarda Türkiye pazarına resmi olarak giriş yapan Amazon’dan yapılan alışverişlerde Gümrük Vergisi tahsil edilirken, Aliexpress ve Gearbest'ten yapılan alışverişler kayıt dışı olarak gerçekleşiyordu. 

ÜRETİCİYE ZARAR VERİYOR

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak,  27 Şubat'ta yaptığı açıklamada yurtdışındaki e-ticaret sitelerinden gelen ürünler için yeni vergi sinyali vermişti. Albayrak, geçen yıl Türkiye'ye sadece bir ülkeden, 26 milyon 0-2 kilogram arası posta geldiğini ifade ederken “O incecik zarflardan neler çıkıyor neler. E vergi nerede? Benim aynı ürünü üreten üreticim vergi veriyor. Hop geliyor zarfın içinde, vergi yok, uygulama yok, yasallık yok... Vergi politikalarında suistimalleri de göz önünde bulunduracak şekilde bu yıl çok güçlü refleksler vereceğiz” demişti. 

TELEFON GETİRENLERE 3 YIL ŞARTI 

Değeri 1.500 euro’yu geçmemek şartıyla posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen eşyalarla yolcu beraberinde getirilen ve belirlenen limiti aşan eşyaların değeri üzerinden vergi alınacak. Eşyalardan tahsil edilecek vergi oranı, Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelirse yüzde 18, diğer ülkelerden ulaşırsa tek ve maktu olarak yüzde 20 olacak. Öte yandan, daha önce 2 yıl olan yolcu beraberinde televizyon, müzikçalar ve cep telefonu getirme hakkı için öngörülen süre, düzenlemeyle 3 yıl olarak belirlendi. 

SİPARİŞ EDİLMİŞ ÜRÜNLER NE OLACAK?

Daha önce yurtdışından elektronik ticaret şirketleri aracılığıyla sipariş edilen 22 euro'nun altındaki ürünler 30 Mayıs'a kadar gümrükten geçerse vergi alınmayacak. Ancak 31 Mayıs ve sonrasında gümrüğe gelirse, menşeine göre yüzde 18 veyayüzde 20 oranında vergiye tabi olacak.  

GÜMRÜKTE SIKI DENETİM 

Senede 20 milyar lirayı bulan kayıt dışı ticaretin vergilendirilmesi için üç aşamalı bir plan üzerinde çalışılıyor. İlk etapta PTT'nin bu alanda hızlı kargo sistemine geçmesi ve tüm trafiğin Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenmesi öngörülüyor. Son aşamada ise bireysel ithalatla kurumsal ithalat arasındaki vergi farkı minimize edilecek. 

TUTARI DÜŞÜK GÖSTERİYORLAR

Bireysel ithalat, Türkiye'de yerleşik e-ticaret sitelerini de etkiliyor. Uzmanlar  22 euro’nun altı ürünlerde ciddi bir vergi kaybı yaşandığını belirterek, “Çinli firmalar, 100 euro'luk bir ürünü 22 euro altı olarak paketliyor” dedi. TOBB E-ticaret meclis üyesi Cenk Çiğdemli de “Haksız rekabet kalkarsa sektörün katma değeri de artar” dedi.

DÜNYADA DA SORUN

Birçok ülke de online ticaret ve satın almalara vergi konusunu tartışıyor. Geçtiğimiz ay Kanada Vergi Dairesi uzmanları, dijital TV platformlarından ve diğer e-ticaret sitelerinden vergi alınması için bir rapor hazırladı. Vergi sisteminde değişiklik önerildi. Hindistan da Dünya Ticaret Örgütü'nün toplantısında, e-ticaret konusunun gündeme alınması için başvuru yaptı. Avrupa Birliği ve İngiltere'de de vergi kaçırma davaları sürüyor.