İstikbal göklerde

Son yıllarda drone’ları hemen her yerde görüyoruz. Dünyada drone pazarının büyüklüğü 5 milyar dolara ulaşırken, Türkiye’de ise henüz rakam 50 milyon dolar. Ülkemizde özellikle hobi segmentinde yer alan oyuncak drone’lar çok ilgi görüyor. Bu alanda Türkiye dünyada 6’ncı sırada. Türkiye’nin hem drone teknolojilerinin uygulama alanlarında, hem de üretim alanında yükselen bir profili söz konusu. En çok güvenlik, haritacılık, inşaat ve madencilik alanında artış olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, tarımsal ve zirai alanda drone talebinin artmaya başladığını ifade etti. 

SAHALAR BELİRLENDİ 

2019 yılında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) drone uçuş sahası olarak kırmızı, sarı ve yeşil alanlar belirlendi. Kırmızı alanlar askeri ve emniyetin olduğu uçuşun yasak olduğu bölgeler, sarı alanlar ticari pilot ehliyetine sahip ve ticari uçuş izni alacak olan pilotlar için izinlerin verildiği, yeşil alanlar ise ticari pilot ehliyeti olmayan ve hobi amaçlı uçuş yapmak isteyen pilotlar için tahsis edildi. Kısıtlı bir bölgeyi kapsayan yeşil alanların, 2020 yılından itibaren daha da genişletilmesi bekleniyor. 

HER YERDE UÇURULAMAZ 

Her isteyen drone sahibi olabilir ancak her istediği yerde uçuramaz. Ticari kullanıcıların,  İHA-0 (0-4 kg aralığındaki drone’lar için) veya İHA-1 (4-25 kg aralığındaki drone’lar için) kategorisine göre drone ehliyetini SHGM tarafından yetkilendirilmiş uçuş okullarından almaları gerekiyor. Bunun dışında yapacağı uçuş için de izin alması gerekiyor.

GELECEĞİN MESLEĞİ

Teknolojiye bağlı olarak gelişen drone pilotluğu geleceğin meslekleri arasında gösteriliyor. Hobi amaçlı başlayan birçok kişi, günümüzde bu işi profesyonel olarak sürdürüyor ve onlarca farklı etkinlikte görev alabiliyor. Bunun yanında, kendi İHA'sına sahip olan teknoloji şirketleri bünyesinde drone pilotu istihdam etmeye başladı. İşletmeler yanında bireysel olarak serbest zamanlı yani freelance çalışanlar da mevcut. Bugün orta segment model sahibi bir konser kaydından 1. 000 lira gelir sağlayabiliyor. Bir saatlik bu uçuşun bedeli 2 bin 500 liraya kadar çıkabiliyor. 

İLAÇ DAĞITIYOR

Devlet güvenliğinden afet ve acil durumlara kadar her alanda aktif olmaya başlayan “drone teknolojisi”, şimdi de sağlık alanında yer alıyor. Daha çok Avrupa’da devreye alınan sistemle sağlık kuruluşları arasında, drone’la ilaç dağıtımı yapılabiliyor. Örneğin Paris’te, şehir hastanelerinde bu yöntemle yıllık 70 milyar doları aşan ilaç sevkiyatı maliyetinden yüzde 30 tasarruf sağlanıyor. 

POSTACI GELİYOR

Drone’lar, taşımacılık sektöründe de faaliyet gösteriyor. Pek çok ülkede ‘kargocu drone’lar faaliyet göstermeye başlarken, Türkiye’de PTT de bu alanda adım atıyor. Öte yandan,  ‘Albatros’ isimli 50 ila 150 kg yük taşıyabilen kargo drone geliştirildi. Ayrıca birçok ülkede kargo markaları, drone’la kargo taşımacılığını yaygınlaştırmak için Ar-Ge mesaisi yapıyor. Ancak, insansız hava aracıyla yapılan taşımalarda, ‘ya paket düşerse?’ sorunu hala tartışma konusu. Güvenlik konusunda yasal zeminin hazır olmadığını söyleyen uzmanlar, bu taşımacılık seçeneği için ‘tehlikeli’ yorumunda bulunuyor. 

TARIMDA HAVALI DEVRİM

İnsansız hava araçlarının en aktif kullanıldığı alanların başında tarım geliyor. Sulama ve ilaçlamada kullanılan tarım drone’ları, fırtına hasarını kontrol etme, ürünün fizyolojik gelişimini izlemede çok kolaylık sağlıyor. Bununla da kalmıyor, bazı modeller, tarla içerisinde hastalık ve zararlıyı tespit ederek bitki koruma ürününü sadece o kısma uyguluyor.

MADEN KAŞİFİ

Drone’lar jeofizik haritası oluşturmada da, madencilik alanında faaliyet gösteren firmalar tarafından çok fazla tercih ediliyor. 2000’li yıllarda, uçaklarla yapılan maden sahası keşifleri artık bir drone'la yapılabiliyor. 1 kilometrekarenin uçakla tarama  ve haritalandırma maliyeti 20 bin doları aşarken, drone'la bu rakam  yüzde 50 düşüyor.