Almanya'dan Türkiye'ye örtülü ambargo! Milli denizaltı engelleri AR-GE desteğiyle aşabilir

Türk savunma sanayiinin en önemli adımlarından Reis sınıfı denizaltı projesinde Almanya'nın 'ağırdan alan' tutumu gözleri alternatiflere çevirdi. Uzmanlar, en mümkün yolun yerli üretim için dışarıdan AR-GE desteği olduğu görüşünde.

TRT Haber'in haberine göre Türkiye yerli ve milli savunma sanayiinde önemli işlere imza atarken aslına bakarsanız çoğu zaman kamuoyuna pek de yansımayan zorlukları da aşıyor. 'Açıktan ya da örtülü ambargo' diyebileceğimiz bu tutumun bir alt seviyesi ise karşılıklı iş yaptığınız ülkelerin kimi projelerde iş bitişini uzatacak bir tavır sergilemesi oluyor.

Ankara'nın 'milli denizaltı' hedefiyle çıktığı yolda 'Reis' sınıfı denizaltılar için son dönemlerde Almanya ile yaşadığı sorunlar, sektörü yakından takip edenlerin kulağına bir süredir geliyordu.

Ancak geçtiğimiz günlerde kritik bir gelişme oldu... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Lideri Vladimir Putin ile Soçi'deki görüşmesinin ardından yaptığı açıklamalarda Almanya ve Reis sınıfı denizaltı projesine değindi. Erdoğan, Almanya'nın Reis sınıfı denizaltılarda işleri gevşekten aldığını söyledi ve Ankara'nın alternatiflere yönelebileceği uyarısında bulundu.

Böylece, sektörün bir süredir fısıltı halinde konuştuğu konu Türkiye'de en üst makam tarafından bizzat kamuoyuna duyuruldu. Peki, Almanya'nın Reis sınıfı denizaltı projesinde ağırlığı ne? Türkiye'nin alternatifleri var mı? Varsa neler?

Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

Öncelikle, Reis sınıfı denizaltıları Almanların 'tip 214' sınıfı denizaltısının maksimum yerlilikle yapılan millileştirilmiş versiyonlarıdır. Aslında Reis sınıfı denizaltılar, Alman tasarımı olmasına rağmen dünyadaki örneklerinden çok daha fazla özellik ve farklılık barındırıyor Reis sınıfı denizaltılar için, dünyanın en gelişmiş denizaltılarından birisidir diyebiliriz. Bu teknolojide bir denizaltının ilk defa yurt içinde üretilmesinden dolayı belirli kritik bileşenlerin Almanya'dan hazır alım yoluyla geldiğini belirtebiliriz

ÜRETİLEN HER DENİZALTIDA YERLİLİK ORANIMIZ ARTIYOR

Reis sınıfı denizaltıların inşa programındaki planlamaya atıfta bulunan Erkan, "Bu sınıfta yapılan her denizaltının daha fazla yerlilik oranı ile tamamlanması hedefi var" ifadesinde bulundu.

'Almanya'nın süreci gevşek ilerletmesi ne gibi sorunlara yol açabilir?' sorusuna cevap veren Erkan, proje takviminde planlanan 6 denizaltının göreve giriş tarihlerinin ertelenebileceğine dikkat çekti.

DIŞARIDAN AR-GE DESTEĞİ DAHA ÖNEMLİ BİR HAL ALDI

"Türkiye'nin bu sorunda alternatif yol haritası ne olabilir? sorusuna yanıt veren Kozan sözlerini şöyle sürdürdü:

"Almanlar, özellikle havadan bağımsız sevk sistemleri ve bazı özel elektronik sensörler konusunda dünyada en iyiler... Bu tip yüksek teknolojide bir ürünü anlaştığınız ülkenin dışında bir yerlerden almanız hem maliyeti yükseltecek hem de takvimi uzatacak. Tek sorun bu da değil... Diyelim ki maliyet ve takvim kısmını bir şekilde çözdünüz, Almanya dışında bir ülkeden alım yaptınız. Bu sefer de aldığınız sistemin denizaltının diğer bileşenleriyle uyum sorunu yaşama ihtimali doğuyor. Peki çözüm ne? Türkiye bu gibi sorunlarda kendi çözümlerini üreten bir ülke. Fakat bu kez ilgili sorunu ilk etapta direkt kendimiz çözemeyiz. Ancak yurt dışından mühendislik desteği alabiliriz. Daha net ve kısa bir ifadeyle, yerli üretim için dışarıdan AR-GE desteği ile bir çıkış yolu bulabiliriz."

REİS SINIFI DENİZALTI MİLDEN'İN EN ÖNEMLİ VİRAJI

Bu denklemin Milli Denizaltı (MİLDEN) projesine nasıl yansıyacağı oluyor. Korkumuz, bu tür engellemelerin söz konusu projeyi de baltalama ihtimali konusuna değinen Kozan Selçuk Erkan şunları ifade etti:

"Zaten milli denizaltı programımızdaki amaç Reis sınıfı denizaltılardan sonra inşa edilecek her tip denizaltımızın tamamen yerli imkanlarla üretilmesi üzerine kurulu. Ülkemizin denizaltı inşa programı, ayakları yere basan en doğru şekilde ilerleyen projelerinden birisi" diyor. Bu yaklaşımın hamasetten ziyade somut bir söylem olduğunu bir örnekle anlatıyor Erkan... Üretilen üçüncü denizaltıda 'Section 50' denilen baş kısmının yerli olarak imal edilebilmesinin önemli bir parametre olduğunu söylüyor.