21 Haziran 2019 yaz gündönümü hakkında tüm bilmeniz gerekenler

Yaz gündönümü, Kuzey Yarımküre'de yazın, Güney Yarımküre'de ise kışın başlangıcıdır. 2019'un gündönümü 21 Haziran Cuma günü yaşanacak ve 16 saat 38 dakika gündüz olacak.

Gökbilimciler, Dünya'nın Kuzey Kutbu'nun güneşe en yakın açılı olduğu yörüngesindeki noktaya ulaştığında, gündönümü için tam bir anı hesaplayabilir. O an, bu yıl Türkiye'de 21 Haziran saat 18:54'te gerçekleşecek.

21 HAZİRAN'DA NELER OLUR?         

21 Haziran’da güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne dik gelir. Bunun sonucunda, güneş ışınları Kuzey Yarımküre’ye en dik, Güney Yarımküre’ye en eğik açılarla gelir. Kuzey Yarımküre’de en uzun gündüz, Güney Yarımküre’de ise en kısa gündüz yaşanır.

Bu tarihten sonra Kuzey Yarımküre’de gündüzler kısalmaya (yaz gündönümü), Güney Yarımküre’de ise uzamaya (kış gündönümü) başlar. Aydınlanma çizgisinin sınırları kutup dairelerinden geçer.

EN UZUN GÜNDÜZ SİNOP’TA, EN KISA GÜNDÜZ HATAY’DA

Kuzey Kutup Dairesi’nde 24 saat süreyle gündüz, Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat süreyle gece yaşanır. Gündüz süresi kuzeye gidildikçe uzar. Bu nedenle, ülkemizde en uzun gündüz Sinop’ta, en kısa gündüz Hatay’da yaşanır.

Güneş ışınlarının atmosferde kat ettiği yolun en kısa olduğu yer Yengeç Dönencesi’dir.

Kırmızı çizgi, Yengeç Dönencesi'ni gösterir.

5 BİN YILDIR TAKİP EDİLİYOR

Eski kültürler, güneşin gökyüzündeki yolunun, gün ışığının uzunluğunun, gün doğumu ve gün batımı konumunun yıl boyunca düzenli bir şekilde değiştiğini biliyorlardı.

Eski uygarlıklar güneşin yıllık gelişimini takip etmek için Stonehenge gibi anıtlar yaptılar. Yaklaşık 5 bin yıl önce, İngiltere'de bulunan geniş bir ovada bir daireye kocaman taşlar yerleştirdiler ve onları haziran gündönümünün gün doğumu ile aynı hizaya getirdiler.

Stonehenge'in önemini asla kavrayamayabiliriz. Ancak bu tür bilgilerin dünyanın sadece bir kısmı ile sınırlı olmadığını biliyoruz. İngiltere'deki Stonehenge'in inşa edildiği aynı dönemde, iki büyük piramit ve sonra Sfenks (kafası koç, kuş veya insan; gövdesi ise uzanan bir aslan şeklini alan heykel) Mısır kumları üzerine inşa edildi. Yaz gündönümünde Sfenks'te durup iki piramide bakarsanız, güneşin tam olarak aralarından battığını görürsünüz.

21 HAZİRAN EN UZUN GÜNSE, NEDEN EN SICAK HAVAYI TEMMUZ VE AĞUSTOS AYLARINDA YAŞIYORUZ?

Bu etki, mevsimsel gecikme olarak adlandırılır. Öğleden sonralarının öğlen saatlerinden daha sıcak olmasının nedeni ile aynıdır.

Mevsimsel gecikme, gezegendeki bir coğrafi bölgedeki maksimum ortalama hava sıcaklığının tarihinin, maksimum güneşlenme tarihinden bir süre sonra ertelendiği bir olgudur. Dünyanın mevsimsel gecikmesi, büyük oranda donma ve yoğuşma ısısı yüksek olan yüksek miktarda suyun varlığından kaynaklanır.

YIL BOYUNCA YAŞANAN TÜM GÜNDÖNÜMLERİ VE EKİNOKS TARİHLERİ

21 Mart (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz Kuzey Yarımküre’de ilkbahar başlarken Güney Yarımküre sonbahara girer.

21 Haziran (yaz gündönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamandır. Kuzey Yarımküre’de yaz başlarken Güney Yarımküre’de kış başlar.

23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz eşit olur. Kuzey Yarımküre’de yaz biter, sonbahar başlar. Güney Yarımküre’de ise bahara geçiş olur.

21 Aralık (kış gündönümü): Yılın en uzun gündüzü ve en kısa gecesinin yaşandığı zamandır. Kuzey Yarımküre’de kış başlarken Güney Yarımküre’de yaz başlar.