Türkiye'nin deprem gerçeği: Son 120 yılda 86 bin 497 kişi hayatını kaybetti

Türkiye'de son 120 yılda meydana gelen ve resmi kayıtlara göre 86 bin 497 kişinin hayatını kaybettiği depremler, yıkıcı etkiyi gözler önüne seriyor.

Geçtiğimiz yıl İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem Dairesi Başkanlığı Türkiye'de 1900 ile 2019 arasındaki son 119 yılda meydana gelen depremlerle ilgili istatistikleri paylaşmıştı. Bu yıl Elazığ'da meydana gelen 6.8 depremi sonrası hayatını kaybeden 41 kişi ile birlikte son 120 yılda Türkiye'de 86 bin 497 kişinin vefat ettiği gözlemlendi. Sartısıntıların neden olduğu afetlerde büyük kayıplar yaşandığını ortaya koyan AFAD Deprem Dairesi'nce hazırlanan verilere göre; Kuzey, Doğu ve Batı Anadolu fay hatlarındaki deprem kuşağında bulunan Türkiye'nin çeşitli kentlerinde 1900 ile 2019 tarihleri arasında can kaybı, ağır hasar veya yıkıma neden olan 240 deprem meydana geldi.

Son 120 yılda 4.0 ile 7.9 arasında değişen büyüklüklerde ise takribi 18 bin 687 deprem meydana geldi. Bu depremlerde 86 bin 497 kişi hayatını kaybetti, 603 bin 131 yapı ise ya yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Yüzlerce hayvanın da telef olduğu Türkiye'de 1900 sonrası meydana gelen değişik büyüklükleri gösteren deprem haritasında ise afetin yıkıcı etkisi görülüyor.

HER YIL CAN KAYIPLI 2 DEPREM

Belirtilen tarihlerdeki verilere göre, her yıl can kaybı ya da hasara neden olan 2 deprem meydana geldi. Yine istatistiklere göre, büyüklükleri 4.0 ile 4.9 arasında her dört günde bir, 5.0 ile 5.9 arasında ayda iki, 7.0 ile 7.9 arasında her altı yılda bir ve 6.0 ile 6.9 arasında her yıl iki deprem meydana gelme olasılığı bulunuyor.

Türkiye'de can kayıpları ve büyük yıkımlarla sonuçlanan büyük depremler ise şöyle:

İSTANBUL 1509 DEPREMİ

Marmara Denizi'nin Adalar yakınlarında Osmanlı döneminde 10 Eylül 1509 yılında meydana gelen, İstanbul ile çevresinin 40 gün boyunca sallandığı belirtilen ve Kıyamet-i Suğra (Küçük Kıyamet) olarak adlandırılan 7.2 büyüklüğündeki depremde 130 bin kişi öldü, bin 70 yapı yıkıldı.

İSTANBUL 1719  DEPREMİ

İstanbul ve çevresinde hissedilen 24 Mayıs 1719'da meydana gelen, büyük hasara yol açan depremde çok sayıda evle birlikte cami ve hamamlar yıkılırken, Mihrimah Sultan Camisi ile medrese kubbelerinde çökmeler, Yedikule ve Ahırkapı arasındaki sur ve burçlarda ise hasarlar meydana geldi. Bu deprem, İzmit'te de hasara yol açtı.

İSTANBUL 1766 DEPREMİ

İstanbul'da yine Osmanlı döneminde 22 Mayıs 1766'da meydana gelen ve artçılarla 3 ay sürdüğü belirtilen depremde çok sayıda evle birlikte aralarında Fatih Sultan Mehmed'in inşa ettirdiği Fatih Camisi'nin de bulunduğu birçok cami yıkılırken, Baruthane, Kapalıçarşı, Surlar, Saraçhane, Tophane, Yeniçeri kışlaları ve Topkapı Sarayı'nda ise hasarlar oluştu.

İSTANBUL 1895 DEPREMİ

İstanbul'da 10 Temmuz 1894'te meydana gelen ve geniş alanda hissedilip, büyük hasara yol açması nedeniyle 'Büyük hareket-i arz' olarak anılan depremde, Eminönü ve Fatih'teki yapılar ile Kapalıçarşı yıkılırken, Yalova ve Adapazarı da etkilendi.

ERZİNCAN 1939 DEPREMİ

Erzincan'da 27 Aralık 1939'te meydana gelen ve 116 bin dolayında yapının yıkıldığı 7.9 büyüklükteki depremde 33 bin kişinin hayatını kaybetti, 100 bin kişi de yaralandı.

ERBAA 1942 DEPREMİ

Tokat'ın Erbaa ilçesinde 1942'de 7 büyüklüğündeki depremde 3 bin kişi yaşamını yitirdi.

LADİK 1943 DEPREMİ

Samsun'un Ladik ilçesinde 26 Kasım 1943'te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem, Taşova'dan Ilgaz'a kadar uzanan yerleşim yerlerinde hissedildi. Bölgedeki binaların yüzde 75'inin yıkıldığı depremde yaklaşık 2 bin 300 kişi hayatını kaybetti, 5 bin kişi de yaralandı.

VARTO 1966 DEPREMİ

Muş'un Varto ilçesinde 1966'da 2 büyük deprem meydana geldi. İlki 7 Mart'ta meydana gelen depremde 14 kişi yaşamını yitirirken, 75 kişinin yaralandı. 19 Ağustos'ta meydana gelen ikinci depremde ise yaklaşık 2 bin 400 kişi öldü, bin 500 kişi ise yaralandı.

MURADİYE 1976 DEPREMİ

Van'ın Muradiye ilçesinde 24 Kasım 1976'da meydana gelen ve 10 bine yakın yapının hasar gördüğü 7.5 büyüklükteki depremde yaklaşık 3 bin 840 kişi hayatını kaybetti, 500 kişi ise yaralandı. Depremde enkaz altında kalanların yanı sıra yağmur ve karla birlikte sıfırın altında 17 dereceye kadar düşen zorlu havada donarak ölenler de kayıtlara geçti.

GÖLCÜK 1999 DEPREMİ

Kocaeli'nin Gölcük ilçesi merkezli 17 Ağustos 1999'da saat 03.02'de meydana gelen Richter ölçeğine göre 7.4 büyüklüğündeki depremde resmi kayıtlara göre Kocaeli başta olmak üzere Yalova, Sakarya, İstanbul, Bursa, Bolu, Zonguldak ve Eskişehir'de toplam 18 bin kişi öldü, 20 binden kişi yaralandı. Marmara Bölgesi ile Ankara ve İzmir'e kadar geniş alanda hissedilen 45 saniye süren depremde binlerce yapı yerle bir oldu.

DÜZCE 1999 DEPREMİ

Düzce'de 12 Kasım 1999'da meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki deprem, Ukrayna'dan da hissedildi. 30 saniye süren depremde 710 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 678 kişi ise yaralandı.

VAN 2011 DEPREMLERİ

Van'da merkez üssü Tabanlı ilçesinde 23 Ekim'de 7.2, Edremit'te 9 Kasım'da ise 5.6 büyüklüklerinde 2011'de meydana gelen 2 depremde 644 kişi yaşamını yitirirken, bin 966 kişi yaralandı. Deprem nedeniyle çok sayıda yapı da yıkıldı.

ELAZIĞ 2020 DEPREMLERİ

Merkez üssü Elazığ'ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 24 Ocak Cuma akşam saatlerinde meydana gelen depremde, 41 kişi hayatını kaybetti.

Elazığ'ın Sivrice ilçesinde 24 Ocak Cuma günü saat 20.55'te meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremde 41 kişi hayatını kaybetti.

AFAD'dan bu sabah (28 Ocak) yapılan açıklamada, 45 kişinin sağ kurtarıldığı arama kurtarma çalışmalarının, enkaz altındaki son vatandaşa da ulaşılmasıyla tamamlandığı belirtilerek, "Son durumda, deprem nedeniyle 41 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir.  Deprem sonrasında hastanelere başvuran 1.607 vatandaşımızdan 1.523’ü taburcu edilmiş olup; 16’sı yoğun bakımda olmak üzere 84 vatandaşımızın tedavisi devam etmektedir." denildi.

2 BİNE YAKIN ARTÇI

AFAD'ın açıklaması şöyle:

Yürütülen iyileştirme çalışmaları kapsamında bölgeye 25.393 çadır ulaştırılırken; depremden etkilenen vatandaşlara 50.960 kişilik sıcak yemek, 22.470 kahvaltı ve 7.000 çorba dağıtılmıştır. Şu ana kadar büyüklüğü 4’ün üzerinde 22 deprem meydana gelmiş olup, toplam artçı sayısı 1.190’dır.

(DHA)