60 tabloda 700 yıl

Avrupa'nın yüzyıllara yayılan serencamı, insanlık hikayesi, teolojik ve sosyal trajedileri, romantik duyguları git gide değişen algı ve davranış biçimleri farklı akımlar halinde eşsiz tablolara yansıdı.

Elbette, eskinin yerine konulan her yeninin, her sosyal ve sanatsal değişimin, inkişafın, bakış açısının kendine has bir dili ve perspektif anlayışı vardı.

Çağına tanıklık eden sanatçı, kimi zaman geleneksel olandan taviz vermeden klasik çerçevede kendini ifade etti, kimi zaman bambaşka fırça dokunuşları, kompozisyonlar ve üslup farklılıklarıyla yaklaşmakta olan değişimin habercisi oldu.

Değişimin sürdürücüleri, yeri geldi izlenimci, dışavurumcu, romantik, kübik, dadaist, modern vs. olarak tanımlandılar.

Böylece yüzyılların gerçeği ve kıta Avrupa'sının tarihi ve kültürel mirası bir de ressamların fırçasından yazılmış oldu.

İşte biz, bugün bile, hayranlıkla izlediğimiz o tabloların karşısına geçip ‹Acaba sanatçı burada ne anlatmak istemiş' sorusunu sorarız kendi kendimize.

Kimi zaman sorularımızın cevabını bulmak kolay olmaz; imajlar dünyasında kaybolmamak için bir bilene, rehbere ihtiyaç duyulur.

Zira her işin bir okuma yöntemi, alt metni vardır; hele de bir sanat eserinin...

Yüzyılların birikimi olarak Batı resmini okumak da buna benzer bir rehberlik gerektirir mi?

Eğer bir sanat tarihçisi veya yıllarını Batı resim sanatına adamış biri değilsek, rengin, perspektifin, kompozisyonun, ışık ve gölgenin dilini anlamak, kavramak istiyorsak evet bir rehbere ihtiyaç söz konusu olabilir.

Yıllarını felsefeye, tarihe, sanat tarihine, siyaset bilimine, sosyal bilime ve nihayet resim tarihine, güzel sanatlara, estetik bilimine adamış bir aydının, bir filozofun rehberliğinde yol almaksa bulunmaz nimet olacaktır kuşkusuz.

Fransa'nın en önemli entelektüellerinden biri olan ve İslam'la şereflenen merhum Roger Garaudy ismi Türk okurunun aşina olduğu bir isim.

Onun 20'yi aşkın kitabını dilimize kazandıran Cemal Aydın, önemli bir işe daha imza atarak Garaudy'nin 'Batı Resminin Yedi Yüzyılı/Geleceği Müjdeleyen 60 Tablo' adlı kült eserini Türkçeye kazandırdı.

Kopernik Yayınları'ndan okura ulaşan kitap, Batılı ressamların elinden çıkan 60 tabloyu Roger Garaudy'nin özgün değerlendirmeleri, denemeleri eşliğinde okura sunuyor.

Bu sayede okur, Batı resminin ışığında, Avrupa'nın yaşadığı zihniyet değişimini, sosyal ve siyasal evreleri, ilahi olandan dünyevi olana geçiş aşamalarını özgün ve alternatif bir bakış açısıyla gözlemlemiş oluyor.

Garaudy'nin eseri, 'Tanrı'ya gitmek için dünyaya sırt çevirmek gerekmez' diyerek, manevi ve ilahi olanla maddi ve dünyevi olan bakış açısını aynı resimde (ilk kez) birleştiren Cimabue'nin 13. yüzyılda resmettiği 'Sultanımız Bakire Meryem' adlı tablosundan yola çıkıp, Picasso'nun 1937 tarihli Guernica'sına kadar getiriyor Batı medeniyeti tarihini.

Farklı çağlar ve akımların içinden geçen bu tarihin içinde teoloji var, savaşlar var, sosyal olaylar, akımlar ve dönemler var..

Kitap sayesinde sadece bir resme bakma ve onu okuma biçimini öğrenmekle kalmayıp, bütün bir Batı dünyasının siyasi ve kültürel tarihini de okuyabiliyoruz.

Böylesi alternatif bir okuma imkanını sağlayan Garaudy ve kitabı büyük emekle dilimize kazandıran Aydın'a şükranla...

BEDİR ACAR