Pandemide hareket azaldı, karaciğer yağlandı

Salgın döneminde hareket azaldı, yeme içme arttı. Ayrıca paketli ve rafine gıdaların tüketimi de artış gösterdi. Buna bağlı olarak toplumun ortalama kilosunda artış oldu ve bütün bunlar karaciğer yağlanmasını toplumsal sorun haline getirdi.

Son yıllarda çocuklarda görülen teknoloji bağımlılığı ve fast food beslenme alışkanlığının artmasının yanı sıra, pandemi sürecindeki hareketsizlik de karaciğer yağlanmasını artırdı. Hastalığın genç nüfusta görülme sıklığı arttı. Karaciğer yağlanmasının tıpta 'hepatik steatoz' olarak da adlandırılan karaciğerde yağ birikmesi durumu olduğuna dikkat çeken uzmanlar, "Karaciğerde az miktarda yağ birikmesi sorun oluşturmaz ancak karaciğerdeki yağ miktarının gereğinden fazla olması ciddi bir sağlık problemidir. Karaciğerin görevi yiyecek ve içeceklerle alınan ve kana karışan zararlı maddeleri temizlemektir. Karaciğerde fazla miktarda yağ birikmesi karaciğer hasarına neden olan inflamasyona yol açacaktır. Bu da zamanla karaciğer yetmezliği ile sonuçlanabilir" diye konuştu.

ÖNLENMEZSE SİROZA DÖNEBİLİR

Karaciğer yağlanmasının dört aşaması olduğunu belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, bunları şöyle anlattı: "Basit karaciğer yağlaması, steatohepatit (aşırı yağ birikimi), fibrozis (skarlaşma) ve siroz. Karaciğer yağlanması, belirtileri çoğu zaman sessiz seyreden bir hastalıktır fakat hastalarda; yorgunluk, karnın sağ üst tarafında ve sağ yanında ağrı gibi şikâyetler görülebilir. Bazı kişilerde karaciğerde oluşan fibroz miktarı artar ve karaciğer sirozuna sebep olur. Siroz; iştah kaybı, kilo kaybı, güçsüzlük, yorgunluk, burun kanamaları, kaşıntı, ciltte sararma, karında şişme, ayaklarda şişme, erkeklerde meme büyümesi ve bilinç bulanıklığı gibi semptomlarla kendini gösterir."

SAĞLIKSIZ BESLENMEDEN UZAK DURMALI

Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının en önemli sebeplerinin başında obezite, diyabet, insülin direnci ve aşırı yağlı beslenme geldiğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, "Hızlı kilo vermek, gebelik, polikistik over sendromu ve hipotiroidi de karaciğer yağlanmasına sebep olan diğer etkenlerdendir. Alkol tüketenlerde, aşırı karbonhidratlı ve yağlı beslenenlerde, hareketsiz bireylerde, insülin direnci olanlarda ve kan yağları yüksek olanlarda karaciğer yağlanması daha sık görülür" dedi.

NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, karaciğer yağlanmasının nasıl teşhis edildiği hakkında ise şu bilgileri paylaştı: "Muayene sırasında büyümüş karaciğer doktorun eline gelebilir. Karaciğer enzimlerindeki artış karaciğerdeki inflamasyonun bir belirtisidir. Ultrasonla yağlanmanın derecesi tespit edilebilir ama hekim gerekli gördüğünde karaciğer biyopsisi de isteyebilir. Biyopsi, yağlanmanın şiddetini tespit etmeye yarayan en iyi yöntemdir."

KAHVE İÇMEK FAYDALI

Karaciğer yağlanması hastalarına bir takım tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, "En önemlisi alkolden uzak durulması gerekiyor. Rafine gıdalar yerine taze ve doğal besinler tercih edilmelidir. Şekerli gıdalar, unlu mamuller ve kırmızı et kısıtlanmalı, başta enginar olmak üzere sebzeden zengin beslenmeye özen gösterilmelidir. Hayvansal yağlar yerine zeytinyağı tüketilmelidir. Et olarak balık ve tavuk tercih edilmeli, kırmızı et yenecekse yağsız dana eti az miktarda tüketilmelidir. Kahvenin karaciğer yağlanması olanlara faydası olduğu bilinmektedir. Hareketi artırmak ve günlük en az yarım saat yürümek gerekir."

TAM TAHILLI GIDALAR TÜKETİN, TATLIYI AZALTIN

Karaciğer yağlanmasını tedavi etmek için henüz onaylanmış bir ilaç olmadığına da dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi İlhami Gültepe, "Alkol alımı kısıtlanıp, uzman kontrolünde kilo verilerek veya doğru beslenme ile yağlanmayı durdurmak ve hatta geri döndürmek mümkündür. Diyette sebze ve meyveleri artırmak, tam tahıllı gıdalar tüketmek, tatlıları azaltmak, pirinç beyaz ekmek ve diğer rafine tahılları diyetten çıkarmak, günlük en az yarım saat egzersiz yapmak karaciğer yağlanmasına karşı yapılması gerekenlerdir" diyerek sözlerini noktaladı.