Polipler kansere dönüşebilir

Dahiliye uzmanı Doç. Dr. Yavuz Furuncuoğlu

Ailesinde kolon kanseri hikayesi olanlar polip riskine karşı dikkatli olmalıdır. Barsaktaki polipleri tespit etmek için kolonoskopi yaptırmak yeterlidir.

Barsakta yer alan ve polip adı verilen anormal yapıların, kanser riski taşıdığı için mutlaka takip edilmesi gerekir. Çoğu zaman belirti vermeyen poliplerin teşhisi için, belirli aralıklarla kolonoskopi yaptırmak şart.

Bugün çok merak edilen polipler konusunda bilgiler paylaşacağım. Polip, barsakta bulunan ve lümene doğru çıkıntı yapan kabartılara verilen isimdir. Değişik türleri vardır. En sık kolonda bulunur. Yani kalın barsakta. Bazen saplı, bazen sapsız olur, bazen de mukozaya geniş tabanla yayılır. Toplumun genelinde polipler sık görülür (yüzde 1-10 arasında) ve yaş ilerledikçe de sıklığı artar (yüzde 40).  Poliplerin asıl ciddiye alınmasının nedeni kolon kanserinin öncüsü olabilmeleridir.

KANAMAYA NEDEN OLABİLİR

Polipler genellikle belirti vermezler.  Değişik nedenlerle yapılan kolonoskopide veya ilaçlı kolon grafisinde rastlanabilirler. Zaman zaman değişik bazı tablolara da neden olabilirler. Bazen demir eksikliği anemisi (kansızlık) yaparlar; yani gizli gizli kanarlar. Bu gaitada gizli kan testiyle tespit edilebilir. Makattan aşikar kırmızı renkli kanama da yaparlar. Bu, hastayı doktora getiren korkutucu bir durumdur. Ya da, tenezm adı verilen dışkılama esnasında zorlanma ve ağrıyla ortaya çıkabilir. Sayıca çok olurlarsa barsak tıkanıklığı yapıp acil ameliyata neden olabilirler. Bazen de uzun süren ishal, kilo kaybı ve kanda tuz eksikliğine neden olabilirler.

AİLE HİKAYESİ ÖNEMLİ

Ailesinde kolon kanseri olanlar veya ailesel polipozis sendromları dediğimiz hastalığa sahip ebeveyni olanların muhakkak erken yaşta kolonsokopiyle taranmaları gerekir. Genel görüşe göre ebeveyni kaç yaşında kolon kanseri olduysa ondan en az 10 yıl önce kolonoskopik taramaya başlanması gerekir. Şayet ailesel polipozois sendromuna sahiplerse bunun çok daha erken yaşlarda olması gerekir. 50 yaşından sonra ise herkesin bir kez olsun kolonoskopi yapması önerilmektedir.

KONTROLLER ÖNEMLİ

KolonOskopide polip görülürse özel aletlerle çıkarılır ve incelenmek üzere patolojiye yollanır. Büyük çoğunluk iyi huylu gelmektedir. Ama yıllar içinde şayet bunlar çıkarılmazsa kötü huylu tümörlere dönüşebilme potansiyeline sahiptir. Polip görülüp çıkarılanlarda patoloji sonucuna ve polipin cinsine göre 3-6 aydan başlayıp 3-5 yıla kadar uzanan aralıklarla kolonoskopi kontrolü yapılmalıdır. Şayet yaygın polip var da çıkarılamazsa veya kanser başlamışsa cerrahiyle çıkarmak gerekir. “Erken tanıyla polipten kurtulmak, kanser olmaktan kurtulmak” demek olduğunu unutmamak gerek.