Türk Akımı yarı yolu geçti, doğalgaz 2019 sonunda ülkemize gelecek

Dünyadaki doğalgazın yüzde 17'sini üreten Rusya, en büyük üretici konumunda. Rusya'daki doğalgaz yataklarının yüzde 90'ı ise, Sibirya’nın Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi’ndeki kutup dairesi dolaylarında beş bin kilometreden daha geniş bir alana yayılan Urengoy sahasında bulunuyor.

Geçtiğimiz hafta Urangoy sahasını ve doğalgaz tesislerini görmek için bir grup basın mensubu ile birlikte bölgeye gittik. Hava sıcaklığının ortalama -44 derece olduğu dondurucu soğukta, 2019'da Türk Akımı ile Türkiye'ye gelecek doğalgazın çıkarılmasına ve işlenmesine tanıklık ettik.

DÜNYANIN EN BÜYÜK İKİNCİ DOĞALGAZ YATAĞI

İran ve Katar'ın ortak kullanım alanındaki Pars sahasından sonra dünyanın ikinci en büyük doğalgaz yatakları Urengoy bölgesinde yer alıyor. Burada doğalgaz 1 ila 4 km arası derinlikten çıkarılıyor.

Gazprom Dobyche Urengoy Genel Müdürü Alexander Koryakin'in verdiği bilgiye göre, Urengoy sahasındaki rezervlerin kapasitesi 12 trilyon metreküp. Bunların işletmesini ise Gazprom şirketler grubunun hidrokarbon üretimi alanında faaliyet gösteren şirketi Gazprom Dobycha Urengoy üstleniyor. Şirketin yıllık doğalgaz üretim kapasitesi ise 250 milyar metreküp.

Koryakin, şirkette 12 bin kişinin çalıştığını ve yatakların Kuzey-Güney yönünde 220 km, Doğu-Batı yönünde ise 60 km uzandığı bilgisini verdi. Urengoy’da, 22 doğalgaz arıtma tesisi, 2 petrol arıtma tesisi, 20 pompa istasyonu, 5 gaz soğutma istasyonu ve petrol kaynaklı doğalgaz için 2 kompresör istasyonu faaliyet gösteriyor.

YILLIK KAPASİTE 31.5 MİLYAR M3

Gazprom sistemine dahil olan doğalgazın yaklaşık yüzde 70’ini üreten Urengoy bölgesi, Rusya’dan Karadeniz’in altından Türkiye ve Avrupa’ya doğalgaz aktaracak TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı’ndan akacak doğalgazın da çok büyük kısmını sağlayacak.

16. Doğalgaz Sahası gibi bir üretim tesisinde bir yıl içinde tek başına neredeyse TürkAkım’ın yıllık 31,5 milyar metreküplük toplam kapasitesini karşılayabilecek miktarlarda doğalgaz üretiliyor. Söz konusu kapasitenin yarısı Türkiye’nin kullanımına sunulacak.

16'ıncı Doğalgaz Sahası. Sadece bu sahadan çıkarılan doğalgaz Türk Akımı’nın yıllık kapasitesine eşit
 

BATI HATTI'NIN YERİNİ ALACAK

Rusya'dan Türkiye'ye an itibarıyla iki kanaldan doğalgaz geliyor. Bunlardan birisi Rusya'dan çıkıp Karadeniz üzerinden direkt olarak Samsun'a gelen 1213 kilometre uzunluğundaki Mavi Akım. Bu hat 2003 yılından bu yana faal durumda bulunuyor.

Bir diğer hat ise 1987 yılından bu yana faaliyette olan Batı Hattı. 845 km uzunluğundaki bu hat, Rusya'dan başlayıp Ukrayna, Moldovya, Romanya ve Bulgaristan üzerinden Türkiye'ye geliyor. Ülkemize Bulgaristan sınırında Malkoçlar'dan giren Batı Hattı, Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara'ya ulaşıyor.

Halen yapımı devam eden TürkAkım Boru Hattı, işte bu Batı Hattı'nın yerini alacak. Doğalgaz akışının başlaması ile Batı Hattı devre dışı kalacak.

Türkiye'ye halen Rusya üzerinden iki kanaldan doğalgaz geliyor. Türk Akımı bitince Batı Hattı iptal olacak

930 KM UZUNLUĞUNDA İKİ BORU

Türk Akımı Rusya'nın Anapa bölgesinden denize indirilen borularla Karadeniz'i boydan boya geçip Kırklareli'ne bağlı Kıyıköy'den Türkiye'ye ulaşacak. Bunun için Botaş tarafından Kıyıköy'e 2 km mesafede bir doğalgaz alım istasyonu inşa edilecek.

Türk Akımı'nda denize her biri 930 km uzunluğunda olan iki hat döşeniyor. Bu hatlardan biri direk olarak Türkiye'ye gaz sağlayacak. Diğeri ise Türkiye'den sonra Yunanistan veya Bulgaristan üzerinden Avrupa'ya gidecek. Ancak ikinci hattın hangi rotayı izleyeceği henüz kesin değil. Kıyıköy'den karaya çıkacak ikinci hattın Türkiye'nin sınırına kadar ulaştırılmasını ise BOTAŞ ve Gazprom ortaklığı ile kurulacak bir şirket sağlayacak.

TÜRK AKIMI YARIYI GEÇTİ

İki borunun denize döşenmesine aynı anda başlanırken, geçtiğimiz aylarda borular Türkiye-Rusya Münhasır Ekonomik Bölgelerinin sınırı olan 224. kilometreye kadar geldi. Sonrasında ise sadece Türkiye'ye doğalgaz getirecek olan boru hattının inşaasına devam edildi.

Türk Akımı sözcüsü Aslı Esen'in verdiği bilgiye göre mevcut durumda Türkiye’nin kullanımına açılacak hatta 530 kilometrenin üzerinde boru döşendi. Böylece Türkiye’nin güncel doğalgaz ihtiyacının yaklaşık yüzde 35’ini karşılayacak ilk hattın yapımında yarı yol geçilmiş oldu.

Türkiye'ye doğalgaz sağlayacak olan borular denizin 2 bin 200 metre altına döşeniyor. 81 cm çapındaki her bir borunun ağırlığı 9 ton ve hat boyunca 75 bin adet kullanılacak. Söz konusu borular, inşaat gemisinde birbirine kaynaklanarak birleştirilip deniz tabanına bırakılıyor. Boruları denize bırakan Pioneering Spirit adındaki gemi, 474 metre uzunluk ve 124 metre genişlik ile dünyanın en büyük inşaat gemisi.

2019 SONUNDA İLK DOĞALGAZ GELECEK

Türk Akımı ile Türkiye'ye ilk doğalgazın 2019 sonunda gelmesi planlanıyor. Trakya'dan Türkiye'ye girecek olan yeni hat, İstanbul, Bursa, Kocaeli, İzmir gibi Türkiye’nin batısındaki yüksek nüfuslu sanayi kentlerine doğalgaz sağlayacak.

Türk Akımı'nın en önemli özelliklerinden biri, arada başka hiç bir ülke olmaması nedeniyle enerji güvenliğinin çok yüksek olması ve transit riskinin olmaması. Ayrıca hat Türkiye'yi doğalgazda Güney ve Güneydoğu Avrupa için kilit bir bağlantı noktası haline getirecek.

Pioneering Spirit 474 metre uzunluk ve 124 metre genişlik ile dünyanın en büyük inşaat gemisi. Gemi Karedeniz'e gelirken İstanbul Boğazı'ndan böyle geçmişti.

Gazprom'un yüzde 100 iştiraki olan South Stream şirketi tarafından inşa edilen TürkAkım'ın finansmanı Gazprom tarafından sağlanıyor.

ŞEHRİN MAZİSİ SADECE 43 YIL

Rusya'daki Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi'nin merkezi konumundaki 120 bin nüfuslu Urengoy şehrinin mazisi daha çok yeni. Bölgede doğalgaz yataklarının varlığı ilk olarak 1966 yılında tesadüfen bölgede mahsur kalan sismik keşif grubunun deneme kazıları sonucunda keşfediliyor.

Önceleri kimse bölgedeki doğalgaz varlığına inanmasa da sonraki yıllarda yapılan çalışmalar bu zengin yatakları ortaya çıkarıyor ve doğalgaz kuyuları ilk olarak 1975 yılında işletmeye alınıyor.

Bölgedeki yatakları ilk keşfeden ekip (yukarıda)

Şehrin kuruluşu da tam bu yıla denk geliyor. Bölgedeki doğalgaz varlığı nedeniyle 1975 yılında inşaat çalışmaları başlıyor ve yavaş yavaş yollar ve apartmanlar inşa ediliyor. Arkasından şehir yeni yollar, yapılar, ticaret merkezleri, eğitim kurumları ve doğalgaz işletme tesisleri ile genişliyor.

YERLİ HALK NENETSLER

Bölgenin doğalgazdan önceki sakinlerine ise Nenets adı veriliyor. Bu yerli halk, şehir kurulmadan önce tundrada geyik derisinden yapılmış çadırlarda yaşayıp geyik çobanlığı ile geçiniyor. Bölgede halen 26 bin Nenets olduğu tahmin ediliyor. Şehir merkezinden yaklaşık 200 km uzaklıkta yaşayan yerli halk, yine eski yaşam şekline devam ediyor ve geyik yetiştiriciliği ile uğraşıyor. Kimileri ise şehre göçüp doğalgaz ekonomisi içerisinde yerini almış durumda.

Yerli halkın kıyafetleri... Halen bölgede 26 bin Nenets yaşadığı tahmin ediliyor

Şehirdeki en önemli gıda kaynağı geyik ve balık eti. Çoğunlukla tütsülenmiş ve kurutulmuş olarak tüketiliyor. Bölgede 700 binden fazla geyik olduğu tahmin ediliyor. Tundrada ulaşım halen geyik kızakları ile yapılıyor.

Şehirde toplam 22 tane doğalgaz işletme tesisi bulunuyor. İlk 9 tesiste çalışanlar günübirlik olarak kuyulara gidip gelirken, sonraki kuyularda çalışma sistemi biraz daha değişik. İşçiler genelde 1 ay çalışıp 1 ay izin yaparken, yöneticiler ise 15'er günlük periyotlar halinde çalışıyor.

EKSİ 55 DERECEYE KADAR DÜŞÜYOR

Şehrin ekonomisi tamamen doğalgaz ve uzantılarına bağlı. Bunun haricinde kışın eksi 55 dereceleri bulan ve gün ışığının 1.5 saate kadar indiği ağır hava şartlarının da etkisiyle herhangi bir üretim faaliyeti bulunmuyor.

Zaten yılın 365 gününün 260 günü her yer karla kaplı. Yazın ise eriyen karların oluşturduğu bataklıklar nedeniyle ulaşım oldukça güç hale geliyor.

Şehir çok soğuk olduğu için ısınma amaçlı kullanılan doğalgaz yaşayanlar için de kritik önemde. Şehirde yaşayanlar özel bir fiyatla bu doğalgazı evlerinde kullanabiliyor.

Verilen bilgiye göre konutların aylık doğalgaz maliyeti sadece 3 euro seviyesinde.

Urengoy sahasında keşfedilmiş rezervlerin kapasitesi 12 trilyon metreküp. 1975'ten bu yana ise 6.8 trilyon metreküp seviyesinde doğal üretimi yapılmış. Habertürk