Hong Kong iç savaşın eşiğinde

Hong Kong’da Çin karşıtı protesto gösterileri hız kesmeden devam ediyor. Dün sabah saatlerinde eylemcilerin işgal ettiği havalimanından uçuşlar başlasa da, kısa bir süre sonra yeniden iptal edildi. Alana giren polis güçleri, gaz ve copla müdahalede bulunurken taraflar arasında çatışmalar yaşandı.

Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde suçluların Çin’e iadesi tasarısına karşı yürütülen protestolar, Hong Kong Uluslararası Havalimanı’nda devam ederken yolcuların check-in işlemlerinin geçici durdurulduğu açıklandı. Önceki gün protestocuların geliş ve gidiş peronlarını işgal etmesi nedeniyle tüm uçuşların iptal edilmesinin ardından havalimanındaki protesto gösterileri tekrar başladı. Havalimanındaki göstericilerin sayıları en az bin olarak ifade edildi. Halka “havalimanına gelmemeleri” tavsiyesinde bulunuldu.

Bununla birlikte dün ilerleyen saatlerde havalimanını boşaltmayı reddeden göstericilere karşı polis güçleri göz yaşartıcı gaz ve copla müdahalede bulundu. Protestocular, barikatlarla polisin havalimanına girmesini önlemeye çalışırken, çatışmalarda her iki taraftan da yaralananlar olduğu bildirildi.

Cevap vermedi

Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam, dün protestolara ilişkin yaptığı açıklamada, şiddetin durmasından sonra kargaşanın azalabileceğini belirterek, Hong Kong’un düzenli, güvenli ve kanunlara uyan bir şehir olmasını temin etmenin sorumluluğunu taşıdığını söyledi. Lam, eylemcileri Hong Kong’u “uçuruma itmemeleri” konusunda uyarırken, geri dönüşü olmayan bir noktaya doğru ilerlendiğini belirtti. Lam, yabancı bir gazetecinin “Yasayı geri çekme otoriteniz var mı yok mu?” sorusuna ise yanıt veremedi. Lam, “özgürlük adına yapılan kanun dışı eylemlerin” hukukun üstünlüğüne zarar verdiğini ve şehrin protestoların ardından toparlanmasının uzun sürebileceğini söyledi.

Hong Kong’daki bazı uzmanlar, Pekin’den gelen bu açıklamanın terörle mücadele yasalarının devreye sokulabileceğine dair bir işaret olabileceğini söylüyor. Öte yandan Çin ordusundan çok sayıda zırhlı araç ve üstü kapalı kamyonun, önceki gün Hong Kong’un sınırında bulunan Şıncın kentine gelişine ilişkin görüntüler, Çin’in sosyal paylaşım medyası Weibo’da yer aldı. Şıncın’da, geçen hafta 12 bin polisle “isyanla mücadele” senaryolarına yönelik düzenlenen tatbikatların ardından, söz konusu takviye dikkati çekti. Bu hareketin Çin’in olası bir müdahalesine yönelik sinyaller verdiği öne sürüldü.

Olaylar, Hong Kong’da hüküm giyen veya haklarında suçlama iddiaları bulunan kişilerin Çin’e, Makao Özel İdari Bölgesi’ne ve Tayvan’a iadesini kolaylaştıran yasa tasarısının, 3 Nisan’da parlamentoya sunulması sonrası başlamıştı. Tasarının askıya alındığı söylense de, bu, protestoları sona erdirmemişti.

BM’den ‘müdahale’ tepkisi

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Hong Kong’da olayların ve artan şiddetin endişe verici olduğunu belirterek, “İnsanların kendilerini ilgilendiren sorunlar ile hayatlarına ilişkin kararlarda yer almasını sağlayacak mecralar oluşturmak, uzun vadeli siyasi istikrarın ve kamu güvenliğine ulaşmanın tek ve kesin yoludur” ifadesini kullandı.

Bachelet, polislerin protestolara müdahalesinde, “uluslararası normlara aykırı silahlar” kullandığına dair mutemet kanıtlar bulunduğunu vurgulayarak, emniyet güçlerinin bazen kapalı alanlarda kalabalığın üzerine göz yaşartıcı bomba atarak ölüm ya da ciddi yaralanma riski oluşturduğunun altını çizdi. Hong Konglu yetkililerin, fikirlerini barışçıl şekilde ifade edenlerin haklarının korunmasını sağlaması gerektiğini belirten Bachelet, müdahalelerin orantılı olması ve uluslararası standartlara uyması gerektiğinin altını çizdi.