Uzaydan gelen ışınları incelemek için Akdeniz'in tabanında dev bir teleskop kurulacak

TM Dijital Haber Merkezi

Bilim insanları uluslararası bir projenin parçası olarak, ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklar olan nötrinoları araştırmak için Akdeniz'in dibine dev bir teleskop kuracak.

EVRENİ ANLAMA ÇALIŞMALARINA YENİ BİR PENCERE AÇACAK

KM3NeT teleskobu olarak adlandırılan proje yeni nesil nötrino teleskoplarını barındıran bir araştırma altyapısıdır. Tamamlandığında, teleskoplar birkaç kilometrekare berrak deniz suyu arasında detektör hacimlerine sahip olacak. Akdeniz'in en derin bölgesinde bulunacak olan KM3NeT'in evrenimizi anlama çalışmalarına yeni bir pencere açacağı düşünülüyor.

3 bin 500 metreye kadar olan iki alanda bulunacak KM3NeT teleskobu, deniz dibine sabitlenen ve tamamlandığında şamandıralar tarafından yerinde tutulan yüzlerce dikey algılama çizgisinden oluşacaktır.

BÜYÜK MİKTARDA SU GEREKİYOR

Curtin Radyo Astronomi Enstitüsü ve Uluslararası Radyo Astronomi Araştırma Merkezinden (ICRAR) Dr. Clancy James, enstrümanların çevresinde böylesine büyük miktarda su gerektiğine işaret etti ve bunun sebebinin nötrinoların tespit edilmesinin oldukça zor olmasından kaynaklandığını belirtti.

James, “Nötrinolar çok nadiren etkileşime giriyor, ancak bir nötrino suya çarptığında, KM3NeT teleskobunun tespit edebileceği bir ışık üretiyor.” dedi.

"Nötrino, ışık hızına yakın hıza sahip olan, elektriksel yükü sıfır olan ve maddelerin içinden neredeyse hiç etkileşmeden geçebilen temel parçacıklardandır. Bu özellikleri nötrinoların algılanmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Nötrinoların çok küçük, ancak sıfır olmayan durgun kütleleri vardır."

PARÇACIK FİZİĞİ VE EVRENİN DOĞASI HAKKINDA ÖNEMLİ SORULAR YANITLANACAK

James, KM3NeT'in inanılmaz derecede hassas olması gerektiğini, çünkü nötrino etkileşimlerinden tespit edilen ışığın, Portekiz'de yanan ampullerin İstanbul’da görülecek ışık kadar zayıf olduğunu söyledi.

Dr. James, “Her çizginin uzunluğu boyunca ışık sensörleriyle donatılmış 18 modülü var ve derin okyanusun karanlığında, bu sensörler nötrinoların deniz suyu ile etkileşimini işaret eden özel bir ışığın soluk ışıklarını kaydediyor.” dedi.

Bu projenin, parçacık fiziği ve evrenin doğası hakkındaki bazı önemli soruların cevaplanmasına yardımcı olacağını belirten Dr. James, “Potansiyel olarak nötrino astronomisinde yeni bir çağ başlatacak.” ifadelerini kullandı.

İlk test aşamasının kurulmasına 2012 yılında başlanan araştırma tesisinin 2019 yılında tam montajı için hazırlıklar devam etmektedir.